Спречување на билатерализацијата на процесот за евроинтеграција
На 16 мај 2025, во Скопје, претседателката Гордана Сиљановска-Давкова се сретна со Антонио Кошта, претседател на Европскиот совет. Таа нагласи дека билатерализацијата на процесот на евроинтеграција не смее да ја направи Македонија жртва на ветото. Земјата е посветена на реформите за исполнување на европските стандарди. Според неа, Копенхагенските критериуми треба да бидат единствениот услов за членство во ЕУ. Сиљановска-Давкова повика на меѓусебно почитување за надминување на споровите со Бугарија. Барањата за преговори за историја, култура и јазик го прекршуваат меѓународното право. Тие ги поткопуваат европските принципи за заштита на националниот идентитет и достоинството на граѓаните.
„Разговорите за историјата, културата и јазикот не се во согласност со меѓународното и европското право. Тие ги нарушуваат европските вредности и принципи утврдени во основните документи на ЕУ, каде што се заштитуваат националната и културната идентичност, како и интегритетот и достоинството на граѓаните“, изјави Сиљановска-Давкова.
Претседателката предупреди дека македонскиот случај може да предизвика домино ефект. Тој би се проширил на други земји во регионот и надвор од него. Ова би го загрозило проширувањето на ЕУ. Затоа, таа побара од Европскиот совет механизми за спречување нови идентитетски барања. Тие го одвлекуваат вниманието од реформите. Сиљановска-Давкова укажа на 36 уставни амандмани за 30 години. Многу од нив се наметнати однадвор. Ова го намалува значењето на Уставот како врховен правен акт и општествен договор. Таа додаде дека уставните промени често носат нови услови за поддршка, усложнувајќи го процесот. Билатерализацијата на процесот, според неа, создава преседан што може да го попречи напредокот на регионот.
Кошта покажа разбирање за чувствата на Македонија. Тој изјави дека не очекува нови политички условувања. Ценејќи ги напорите на земјата во последните две децении, Кошта повика на искористување на моменталниот интерес за проширување на ЕУ. Тоа би ја зајакнало безбедноста и европеизацијата на Западен Балкан. Според него, интеграцијата на регионот е приоритет. Зголемениот фокус на ЕУ за проширување треба да се искористи за поголема сигурност.