Вицепремиерот Меџити најавува промени во системот за вработување
Изет Меџити, првиот заменик премиер на Северна Македонија, во интервју најави дека постојниот балансер, механизам за етничка пропорционалност во јавниот сектор, ќе биде заменет со нов закон за правична застапеност. Оваа промена ќе обезбеди етничка рамнотежа, но со посебен акцент на квалитет и стручност при вработувањата.
Зошто балансерот веќе не функционира?
Балансерот, според Меџити, веќе не ја исполнува својата основна цел и е подложен на манипулации. Во сегашниот систем, луѓето можат да се изјаснуваат како припадници на различни етнички групи, со цел да добијат вработување.
„Граѓаните често ја менуваат етничката припадност – Македонци се изјаснувале како Албанци и обратно,“ вели Меџити. Затоа, системот повеќе не обезбедува етничка праведност.
Со цел да се врати балансот, новиот закон за правична застапеност ќе вклучува критериуми кои ќе обезбедат дека вработените ќе бидат најквалитетни и најсоодветни за своите позиции.
„Не е доволно само да се следи етничката застапеност. Мора да се осигураме дека вработените, без разлика на етничката припадност, се најдобри во својата област,“ додава Меџити.
Како ќе функционира новиот закон?
Законот за правична застапеност ќе го замени досегашниот модел на етнички клуч, фокусирајќи се на квалитетот и експертизата на кандидатите.
„Ако треба да се вработи Македонец, тоа ќе биде најквалитетниот Македонец. Ако треба да се вработи Албанец, тоа ќе биде најдобриот Албанец,“ потенцира Меџити, додавајќи дека со овој закон ќе се задоволат и етничката разновидност и професионалните стандарди.
Меџити исто така подвлече дека владата веќе постигнала согласност со коалициските партнери за воведување на новиот закон. Останува да се утврди како да се евидентира етничката припадност на вработените без да се нарушат нивните права на приватност.
Политички реакции
Партијата ВРЕДИ, предводена од Зијадин Села, исто така работи на свој предлог за закон за правична застапеност, кој покрај етничката праведност, ќе обезбеди и полова еднаквост и вклучување на лицата со посебни потреби. Според Села, овој закон треба да обезбеди рамноправност за сите категории на граѓани, не само по етничка линија.
Од друга страна, ДУИ го изразија своето незадоволство од укинувањето на балансерот, нарекувајќи го „почеток на колапсот на меѓуетничките односи“. Во своето соопштение, партијата ја обвини сегашната коалиција дека го загрозува Охридскиот договор, кој бил клучен за градење на стабилноста меѓу етничките заедници во земјата. „Жалосно е што ова се случува токму кога коалицијата што изгуби на изборите во албанскиот блок учествува во Владата,“ соопштија од ДУИ.
Уставен суд: Привремена мерка за стопирање на етничкиот клуч
Во меѓувреме, Уставниот суд донесе привремена мерка за запирање на вработувањата според етнички клуч во јавниот сектор, додека не се донесе конечна одлука. Оваа мерка се однесува на делови од законот за вработување во јавниот сектор, кои според судот ги загрозуваат основните слободи на изразување на национална припадност и еднаков пристап до работни места за сите граѓани.