Ефикасноста на јавната администрација во Македонија останува клучен предизвик. Иако веќе подолго време се апелира за реформи, според Светска банка и Европската комисија, напредокот е ограничен. Проблемите со продуктивноста, ригидноста на платите и политизацијата го попречуваат развојот на јавниот сектор, кој учествува со 22% од вкупната вработеност во земјата.

Светска банка: јавната администрација е голема, но неефикасна

Според податоците на Светска банка, јавниот сектор во Македонија е споредбено обемен, но неефикасен.

  • „Македонија троши 7,3% од својот БДП на јавната администрација, што е под просекот на ЕУ. Сепак, јавниот сектор опфаќа речиси една петтина од вработените во земјата, додека продуктивноста е за 48% пониска од приватниот сектор,“ нагласуваат од Светска банка.

Од таму предупредуваат дека автоматското зголемување на платите, според националната бруто просечна плата почнувајќи од 2024 година, може да предизвика инфлаторни ризици.

  • „Системот на плати е нефлексибилен и неповрзан со успешноста. Платите во јавниот сектор се повисоки од просекот, а тоа ја поткопува економската стабилност,“ истакнуваат од Светска банка.

Политизација и слаби механизми за ефикасност

Главен проблем во јавната администрација, според Светска банка, е политизацијата на вработувањата и слабите механизми за управување со успешноста.

  • „Организациските структури и системот на плати се ригидни. Недоволните санкции за слабото работење, како и пополнувањето на позициите по политички заслуги наместо според компетенции, го попречуваат напредокот,“ објаснуваат од институцијата.

Реформите треба да се фокусираат на:

  • Рационализација на бројот на вработени.
  • Инвестирање во професионален кадар преку засилено управување со успешноста.
  • Одвојување на растот на платите од автоматската индексација.

Владата подготвува пилот-проекти за реформи

Од Владата велат дека јавната администрација ќе биде реформирана преку нови мерки и пилот-проекти.

  • „Имаме во план неколку сценарија за рационализација на јавната администрација. Законот за јавната администрација ќе биде основа за реформи, насочени кон подобрување на ефикасноста и продуктивноста,“ истакнуваат од Владата.

Потреба од ефикасни и стабилни реформи

Европската комисија, Светската банка и другите меѓународни институции посочуваат дека јавниот сектор мора да се модернизира. Препораките вклучуваат рационализација, управување базирано на заслуги и стабилизирање на економските ризици. Ефикасните реформи се клучни за да се обезбеди владеење на правото и подобрување на јавните услуги за граѓаните.