За време на посетата на украинскиот претседател Володимир Зеленски на Канада, изби скандал откако Јарослав Хунка во парламентот беше претставен како украински херој и ветеран од Втората светска војна, иако тој беше поранешен припадник на нацистичката СС единица.
Хунка (98) седна во галеријата на собранието и им беше претставена на присутните, меѓу кои беа Зеленски и премиерот на Канада Џастин Трудо, како „украински и канадски херој кој се борел за независност на Украина од Русија“. Нацистичкиот ветеран со солзи во очите ги прифати овациите и им мавна на сите.
Сепак, не долго потоа, претседателот на парламентот Ентони Рота мораше да се извини, бидејќи се покажа дека Хунка служел во 14-та СС Гренадиерска дивизија, волонтерска единица составена од Украинци под нацистичка команда.
Дури подоцна станав свесен за другите информации, поради што жалам за оваа одлука“, изјави Рота.
Тој посочи дека „никој, вклучително и другите претставници на собранието, како и украинската делегација“, не бил однапред информиран дека Хунка ќе биде донесена.
„Посебно сакам најдлабоко да им се извинам на еврејските заедници во Канада и ширум светот. Ја прифаќам целосната одговорност за моите постапки“, рече претседателот на Парламентот.
И покрај првичното одбивање, Рора вечерва беше принуден да поднесе оставка по состанокот со партиските лидери во Отава.
„Морам да се повлечам од функцијата ваш претседател. Го повторувам моето длабоко жалење“, рече тој во парламентот.
Во непријатна ситуација се најде и пратеничката Карина Гулд, која на социјалните мрежи објави фотографија со поранешен нацист.
Like all MPs, I had no further information than the Speaker provided. Exiting the Chamber I walked by the individual and took a photo. As a descendent of Jewish Holocaust survivors I would ask all parliamentarians to stop politicizing an issue troubling to many,myself included. https://t.co/sZBQS7gWwZ — Karina Gould (@karinagould) September 24, 2023
„Како и другите членови на парламентот, немав повеќе информации од претседателот. Излегувајќи од салата, поминав покрај тоа лице и се фотографирав. Како потомок на Евреите кои го преживеаја Холокаустот, би ги замолил сите парламентарци да престанат да политизираат некое прашање тоа мачи многумина, вклучително и мене“, напиша таа откако ја избриша предметната фотографија.
Еврејските организации го осудија инцидентот
Еврејската заедница во Канада соопшти дека е „длабоко вознемирена“ од прославата на нацистички ветеран во нивната земја и рече дека „соодветната контрола е од суштинско значење за да се осигура дека таков неприфатлив инцидент нема да се повтори“.
Скандалозната постапка се случи откако Зеленски одржа страстен говор во канадскиот парламент со цел да добие поддршка од своите сојузници на Запад.
Рота потоа го поздрави Хунка, кому и самиот претседател на Украина му аплаудираше, кој е Евреин и изгубил неколку членови на семејството во холокаустот.
Нацистичката единица учествувала во убивањето на полските и еврејските цивили, а во 1944 година ги посетил водачот на СС Хајнрих Химлер, кој, според историските податоци, тогаш рекол дека неговите луѓе „едвај чекаат да ги ликвидираат Полјаците“.
Трудо: Важно е да се бориме против руската дезинформација
Канадскиот премиер Џастин Трудо во понеделникот изјави дека она што се случи во парламентот е „длабоко срамно“ и за таа институција и за сите Канаѓани.
Тој, исто така, посочи дека Русија би можела да го искористи инцидентот за да „протурка лажна приказна за Украина“.
Имено, претседателот на Русија, Владимир Путин, претходно често ја наведуваше намерата да ја „денацифицира“ таа земја како оправдување за неговата инвазија на Украина.
„Мислам дека е многу важно да се спротивставиме на сите руски дезинформации и да продолжиме да даваме едногласна поддршка за Украина“, рече тој.
Инаку, по Втората светска војна, 14-та СС Гренадиерска дивизија го сменила името во Прва украинска дивизија, непосредно пред да им биде предадена на сојузниците во 1945 година.
Голем дел од припадниците на таа единица подоцна се населиле во Канада, а на украинските гробишта во Оуквил, Онтарио, сè уште има споменик со ознаките на дивизијата со натпис: „На оние кои загинаа за слободата на Украина“. .
Полска ќе бара екстрадиција
Полскиот министер за образование Пшемислав Чарнек денеска објави дека презел чекори за екстрадиција на 98-годишниот нацист Јарослав Хунка, кој служел во СС дивизијата Галиција во Втората светска војна, од Канада.
„Со оглед на скандалозните настани во канадскиот парламент во врска со почестувањето на член на криминалната нацистичка формација СС „Галиција“, во присуство на претседателот на Украина Володимир Зеленски, презедов мерки за организирање на негова евентуална екстрадиција во Полска. напиша Чернак на социјалната мрежа Икс.пренесува Тасс.
Полскиот заменик-министер за надворешни работи Аркадиуш Муларчик изјави дека претседателот на канадскиот дом на комуните треба да поднесе оставка поради скандалот
„Ова е голем срам за претседателот на Долниот дом и неговото непознавање на историјата, со толку голем срам, тој треба да поднесе оставка од функцијата“, рече Муларчик во интервју за полската новинска агенција ПАП.
Тој потсети дека единицата СС во која членуваше Хунка изврши масовни воени злосторства – пред се против Полјаци и Евреи – со неверојатно варварство.
„И денес, недостатокот на јасна осуда на овие лица, а во исто време глорификација, е голем срам“, рече Муларчик.
Според неговото мислење, „пред се, услугите на претседателот на Долниот дом направиле огромна грешка и треба да се извлечат некои лични последици“, бидејќи станува збор за величање на војниците на криминалните германски единици, против кои Канаѓаните, Се бореа и Американците и Британците.
Муларчик рече и дека сето тоа покажува дека нерешените прашања од минатото на Украина ќе продолжат да предизвикуваат сериозни проблеми во толкувањето на историјата на таа земја. Бидејќи, како што рече, „додека граѓаните на западноевропските земји се оградија од тоа и го осудуваат учеството на нивните граѓани во криминалните единици на Вафен-СС, во случајот со Украинците тоа не е јасно“.
ПАП потсетува дека во февруари 1944 година, украински војници како дел од СС Галиција учествувале во злосторството во Хута Пјењачка, каде – според истрагата на Институтот за национална меморија – под германска команда, заедно со паравоените единици на украинските националисти, убиле околу 850 Полјаци. Војниците од оваа формација се осомничени и за злосторствата во Ивоник, Ходачково Велики, Прехорил и Смолигов.
Иако Полска е еден од најсилните поддржувачи на Украина во нејзиниот конфликт со Русија, односите меѓу двете земји остануваат затегнати поради глорификацијата од Киев на украинските националисти, од кои многу соработувале со нацистичкиот режим.