По првиот круг од македонските претседателски избори, гласачите донесоа значајна пресуда, која особено влијаеше врз владејачкиот Социјалдемократски сојуз на Македонија (СДСМ) и неговиот кандидат Стево Пендаровски. Пендаровски собра 180.306 гласови, што претставува 19,93 отсто од вкупните гласови, додека неговата примарна противкандидатка Гордана Силјановска-Давкова, поддржана од опозициската ВМРО-ДПМНЕ, обезбеди командна победа со 362.682. гласови, или 40,07 отсто од гласачкото тело.
Потврда за незадоволството на гласачите од СДСМ на овие претседателски избори
Претседателот на СДСМ, Димитар Ковачевски, го призна незадоволството на електоратот од владеењето на партијата, прифаќајќи го исходот. Сепак, Ковачевски ја потврди посветеноста на партијата да истрае во нивните политички напори и покрај назадувањето.
Пендаровски, пак, цврсто остана на својата одлука да не прави сојузи со кандидатите кои не влегуваат во вториот круг, отфрлајќи ја идејата за механички или стратешки трансфери на гласови.
Анализа: чувствата на гласачите и политичкиот терен
Александар Кржаловски од Македонскиот центар за меѓународна соработка (МЦМС) го истакна незадоволството на електоратот од владеењето на СДСМ. Кржаловски ова незадоволство го припишува на прашања како уставните амандмани и корупцијата. Спротивно на тоа, владејачката Демократска унија за интеграција (ДУИ) успеа да обезбеди победа во албанскиот политички блок.
Кржаловски го истакна значењето на неуспехот на СДСМ да се справи со корупцијата и нејзиното справување со уставните амандмани, што придонесува за бурните реакции на гласачите.
Импликации за парламентарните избори
Со оглед на тоа што сега вниманието е свртено кон претстојните парламентарни избори на 8 мај, шпекулациите ги опкружуваат перспективите на ВМРО-ДПМНЕ. Кржаловски посочи дека амбицијата на ВМРО-ДПМНЕ да обезбеди 61 пратенички мандат е веродостојна, што потенцијално ќе го преобликува политичкиот терен.
И покрај силните резултати на ВМРО-ДПМНЕ, неизвесностите и понатаму постојат во однос на потенцијалните коалициски формации и улогата на албанските партии. Настапот на интегративните партии против ДУИ во албанскиот изборен дуел ја нагласува флуидноста на политичкиот терен.
Идни сценарија и динамика на коалицијата
Христијан Мицкоски, претседател на ВМРО-ДПМНЕ, изрази подготвеност за ангажман со партиите спротивставени на СДСМ и ДУИ. Сепак, Арбен Таравари, лидерот на обединетата албанска опозиција „Вреди“, останува неодлучен околу поддршката на кандидатот за вториот круг.
Аналитичарот Агим Јонуз предупреди од предвремени заклучоци, нагласувајќи ја нестабилноста на македонската политика. Јонуз ги истакна потенцијалните поместувања во албанскиот блок и шпекулираше за можноста ВМРО-ДПМНЕ да формира коалиција, во зависност од адресирањето на уставните амандмани.
Додека Македонија се подготвува за следната фаза од изборите, исходот од претседателската трка го нагласува незадоволството на електоратот од владеењето на СДСМ. Додека ВМРО-ДПМНЕ се појавува како сериозен конкурент, неизвесностите постојат во однос на динамиката на коалицијата и улогата на албанските партии. Со променлив политички пејзаж, натамошни случувања се очекуваат во следните недели.