На трибината организирана од ВМРО-ДПМНЕ под наслов „Како станавме увозно зависни за храна?“, министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство, Цветан Трипуновски, ги истакна клучните предизвици со кои се соочува македонското земјоделство. Тој посочи дека увозната зависност за храна е резултат на недостаток на сигурен пласман, лошо менаџирање на водните ресурси и опаѓање на бројот на земјоделци, што го намалило домашното производство на храна. Министерот нагласи дека, и покрај поволните услови, државата мора да обезбеди соодветна поддршка за земјоделците.

Производството на храна: Природни предности и потреба од поддршка

Трипуновски подвлече дека Македонија располага со три основни предуслови за успешно земјоделство: квалитетно земјиште, поволна клима со над 280 сончеви денови годишно и водни ресурси.

„Македонија ги поседува сите важни услови за создавање на земјоделска храна, вклучувајќи плодна почва, повеќе од 280 сончеви денови во годината, како и вода како достапен ресурс, па сепак се наоѓаме во положба каде што повеќе набавуваме однадвор отколку што сами создаваме. Верувам дека одлучувачки фактор е профитабилноста на земјоделските активности“, изјави Трипуновски.

Според него, главниот проблем лежи во рентабилноста на земјоделството, која е нарушена поради слаби политики и недоволна државна поддршка од претходната власт

Недостаток на пласман и рурални проблеми

Министерот објасни дека земјоделците се соочуваат со тешкотии поради несигурен пласман на производите и лошите услови за живот во руралните средини.

. „Ова е само еден од случаите кога почнаа да се забележуваат неповолни промени во земјоделското производство. Иако Македонија повеќе набавува однадвор отколку што сама создава, постојат и други причини. Тука можам да ги споменам условите за живот во руралните подрачја и прашањето за гарантиран пласман. Затоа што имаме земјоделски добра што носат добивка, но немаме обезбеден пазар, и кога ќе ги соедините овие три фактори, доаѓаме до точка каде што земјоделците, кои некогаш создаваа храна – а податоците покажуваат дека Македонија беше препознатлива по квалитетни земјоделски производи што се продаваа и надвор од земјата – денес повеќе купуваме“, рече тој.

Пропуштени политики и стратегии

Трипуновски ги критикуваше минатите влади за отсуството на ефективни мерки за поддршка на земјоделците и производството на храна

„Проекциите и стратегиите за развој на производството на храна изостанаа, а мерките што постоеја не дадоа резултати“, рече тој. Министерството сега работи на ревизија на овие политики за да се утврди нивната ефикасност и да се подобрат идните планови.

„Сите оние планови и насоки кои Министерството требало да ги спроведува низ годините за да ги упатува земјоделците во областа на земјоделското производство, за жал, во голема мера недостасуваа. Во моментов работиме на преглед на стратегијата што постои во Министерството и откриваме дека има значителни недоследности во начинот на кој се осмислувале мерките, како и во тоа дали тие вистински влијаеле на подобрувањето на земјоделското производство“, изјави Трипуновски.

Реформи и пад на производството

Говорејќи за минатите успеси, министерот потсети дека по преземањето на власта во 2007 година, ВМРО-ДПМНЕ го зголемило бројот на договори за земјоделско земјиште од 400 на над 10.000.

„Тоа беше период кога земјоделското производство достигна врв помеѓу 2013 и 2015 година“, истакна тој. Меѓутоа, од 2017 година, производството почнало да опаѓа, особено во сточарството, каде бројот на молзни грла значително се намалил.

Водата како клуч за успех

Еден од главните проблеми, според Трипуновски, е лошото управување со водните ресурси. Површините за наводнување се преполовени од 27.000 на 13.500 хектари.

„Наводнувањето е основа за рентабилноста и успехот во земјоделството“, рече тој. Проблемите во Кочани, каде задоцнетата сеидба на оризот го намалува квалитетот и приносот, се пример за последиците од овој пропуст.

Нашето лозарство директно зависи од навремено и доволно снабдување со вода, нашето оризопроизводство зависи од навремено и доволно снабдување со вода. Сега, на пример, она што се случува во Кочани е последица на тоа што претходната власт не обезбеди навремена и доволна количина вода за сеидбата на оризот да биде во право време. Секое задоцнување на сеидбата предизвикува одложена жетва, а секоја одложена жетва носи есенски мразови што директно го намалуваат квалитетот и приносот. Тоа во минатото не се случуваше и кога знаете дека нема вода, кога имаше протести по улиците за вода за наводнување, секој земјоделец од година во година прво ги намалува површините, а потоа целосно се откажува“, заклучи тој.

Министерот Трипуновски повика на итни реформи за да се намали увозната зависност и да се зајакне домашното производство на храна. Тој нагласи дека Македонија има потенцијал да биде самостојна во снабдувањето со храна, но само ако државата стане вистински партнер на земјоделците. Со подобри политики, сигурен пласман и ефикасно управување со ресурсите, земјата може да го врати некогашниот успех во земјоделството.