Тековната ситуација на недвижностите во Македонија
Пазарот на недвижности во Европа можеби се лади, но сценариото во Македонија кажува поинаква приказна. И покрај очекувањата, цените на квадратурата продолжуваат да растат, што предизвикува загриженост кај експертите.
Незапирлив пораст на цените
Преминувајќи во спецификите, еден поглед на платформите за недвижнини открива запрепастувачка реалност. Просечната цена на метар квадратен се протега од 800 до над 2.000 евра, во зависност од локацијата, што сигнализира невиден бран.
Финансиски оптоварување на купувачите
За многу потенцијални купувачи, овие бројки претставуваат огромна бариера. Со цени кои се движат од 50.000 до 120.000 евра за стан со просечна големина, достапноста станува главна грижа, влошена од строгите барања за заем од банките.
Различни мислења
Постои поделба во мислењата за одговорните движечките сили зад овие ескалирачки цени. Додека некои растот го припишуваат на пазарна манипулација од градежни фирми и инвеститори, други тврдат дека тоа е одраз на високите трошоци за градежен материјал.
Предизвици во индустријата
Даниел Цеков, претставник од здружението за градежништво, дава увид во предизвиците со кои се соочува индустријата. Тие вклучуваат нестабилни цени на енергијата и суровините, прекини во синџирот на снабдување, намалување на кадар и регулаторни празнини, кои придонесуваат за дилемата за цените.
Кога ќе погледнеме колку пари заработува оваа гранка, првопласирани се производителите на цемент и гипс, а по нив се производителите на бетон, може да се види дека работите се стабилни и има одреден раст. Овие компании основните материјали ги добиваат од блиските добавувачи, a цените стоките се менуваат врз основа на промените во цената на енергијата, вели Цеков.
Нарушување на синџирот на снабдување
Цеков ја истакнува клучната улога на локалните добавувачи во одржувањето на стабилноста во секторот. И покрај нарушувањата предизвикани од глобалните настани, како што се пандемијата и војната во Украина, се прават напори за прилагодување на флуктуирачките услови.
– Кога Владата на Македонија инвестира во проект, договорите се по најниска цена и не се менуваат. Освен што стопираа изведувачите, стопиравме и производителите кои бевме извор за снабдување. Изведувачите решија да не застанат, затоа што ќе беше фатално ако стоеа. За жал, не беше пронајден системски одговор на ова прашање. Бевме заглавени од условите и роковите за плаќање како домашни производители, моравме да ги адаптираме цените и изгубивме многу пари. Некои кинески градежни компании затворија, а некои странски компании се откажаа од проектите. За жал, блокадите во Црвеното Море сега го отежнуваат доаѓањето на стоки и луѓе до и од Исток. Испораките на материјалите и опремата од исток сега се многу поскапи, со времето на испорака кое во некои случаи е подолго за три месеци, изјави Цеков за МИА.
Еколошки размислувања
Надвор од економските фактори, загриженоста за животната средина е голема во градежната индустрија. Со оглед на тоа што емисиите на CO2 претставуваат значителен дел од отпечатокот на секторот, регулаторните мерки како даноците за јаглерод додаваат уште еден слој на сложеност.
Патот напред
Во навигацијата на овие предизвици, засегнатите страни се залагаат за промена на парадигмата во динамиката на преговорите. Нагласувајќи ја потребата од долгорочни договори и меѓусебна соработка, тие имаат за цел да поттикнат одржлив и правичен градежен екосистем.
– Треба да се постигне договор за да се подмират ценовните промени. Доброто функционирање на градежните објекти е долгорочен процес, а не еднократно купување. Нема ништо ново за тоа; сите го прават тоа, а нашата земја исто така. Овој проблем е саниран со договорот направен со изведувачот за дел од патните коридори 8 и 10.
Цеков вели дека овој начин на преговарање треба да се користи за сите инвестициски зафати, без разлика колку се големи, од каде се парите или кој е изведувачот.
Додека Македонија се бори со последиците од зголемените цени на недвижностите, потребен е заеднички напор за да се решат основните фактори. Со поттикнување на дијалог, прифаќање на иновациите и ставање приоритет на одржливоста, индустријата може да подготви пат кон поотпорна иднина.