Изборните кругови и  правото на гласање

За поединци чии родендени се меѓу изборните кругови, остварувањето на нивните избирачки права може да биде сложена работа. Сепак, за време на вториот круг од претседателските избори, тие се оневозможени да го дадат својот глас. Оваа околност се јавува поради заклучувањето на избирачкиот список, со што се спречуваат измените меѓу круговите во согласност со изборниот закон.

Појаснување од ДИК за правото на гласање и изборите

Државната изборна комисија (ДИК) го појасни ова прашање, наведувајќи ја неопходноста од одржување на интегритетот на избирачкиот список во текот на изборниот процес. И покрај ова ограничување за претседателските избори, засегнатите сè уште можат да учествуваат во гласањето за пратеници (пратеници). Нивните имиња треба да бидат на избирачкиот список за парламентарни избори.

Право на гласање за тие што наполниле 18 години меѓу двата изборни круга за претседател

Увиди на податоци и несовпаѓања

Спротивно на неодамнешните тврдења на Комисијата за спречување и заштита од дискриминација, ДИК тврди дека само околу 1040 лица се засегнати од ова ограничување. Ова се базира на податоците на МВР. Сепак, Комисијата тврди дека дискриминацијата историски влијаела на поголема демографија. На пример, околу 7 илјади лица беа обесправени за време на претходните претседателски избори поради ограничувања поврзани со возраста.

Лишени од правото на глас: Дискриминација на граѓаните кои ќе наполнат 18 години меѓу двата изборни круга – 7 илјади лица биле обесправени на претседателските избори во 2019, велат од КСЗД

Измени на Изборниот законик и пристапност на кандидатите

Неодамнешните измени на Изборниот законик предизвикаа дебати, особено во однос на пристапноста на независните кандидати до изборниот натпревар. ДИК ги оправдува овие измени како усогласени со препораките на ОБСЕ ОДИХР. Целта е да се обезбеди пропорционална застапеност и еднакви можности за сите кандидати.

Предизвици за независни кандидати

Граѓанските активисти и граѓанските здруженија изразија загриженост поради зголемените барања за потписи за кандидатура. Следствено, тие го гледаат како пречка за влез за независните кандидати. Според новите одредби, кандидатите мора да собираат потписи сразмерни на бројот на запишани избирачи. Ова потенцијално може да создаде значителни пречки за кандидатурата.

Промени во барањата за потпис

Амандманите доведоа до значително зголемување на праговите за потписи за кандидатура, при што барањата ескалираа од претходните избори. На пример, на кандидатите за Советот на Град Скопје сега им требаат над 4.600 потписи во споредба со претходниот услов од илјада.

Влијание врз изборната динамика

Промените во барањата за потпис веќе се манифестираа во изборна динамика. Следствено, помалку независни листи го исполнија прагот на потпис на неодамнешните парламентарни избори. Спротивно на тоа, независните кандидати уживаа успех на локалните избори, обезбедувајќи советнички места во повеќе општини.

Неодамнешните измени на Изборниот законик

Минатата недела беа донесени измени на Изборниот законик по предлозите на четирите најголеми политички партии. Клучните ревизии се фокусираа на олеснување на гласањето со истечени лични документи. Оттука, ова им овозможува на гласачите да користат истечени лични карти или патни исправи во рок од девет месеци до денот на изборите.

Неизвесност околу гласањето на дијаспората

Вклучувањето на гласањето на дијаспората останува неизвесно. Следствено, тоа зависи од исполнувањето на минималните прагови за регистрација на гласачите во конзуларните канцеларии во странство. Дополнително, изборната одржливост на гласањето на дијаспората и избор на пратеник, зависи од регистрација на 5355 гласови споредлив со најмалиот број на гласови кој ги освоил пратеник на последните избори во Македонија.

Статус на пријавите за гласање од дијаспората

Во моментов, статусот на апликациите за гласање на дијаспората укажува на мешан одговор. Примени се вкупно 1451 пријава, од кои 1101 се прифатени. Крајниот рок за пријавување е неминовен и завршува за три дена.