ЕУ во дилема: Дали рускиот гас ќе стане дел од мировниот договор?

Претставници на Европската Унија дискутираат за можноста за обновување на снабдувањето со руски гас како дел од потенцијален мировен договор за војната во Украина. Според извештаите на Фајненшл тајмс, некои земји-членки на ЕУ, како Унгарија и Германија, ја поддржуваат оваа идеја. Тие тврдат дека ќе придонесе за стабилизација на енергетскиот пазар и ќе ги намали трошоците за енергија.

Сепак, оваа иницијатива предизвикува остра дебата во рамките на ЕУ. Дел од земјите се против враќањето на рускиот гас, тврдејќи дека тоа би ѝ овозможило на Москва економска поддршка и дополнителни финансиски ресурси за војната во Украина.

Украина го запре рускиот гасоводен транзит

Одлуката на Украина да го запре транзитот на руски гас кон ЕУ на 1 јануари 2025 година значително го намали увозот на енергенси од Русија. Овој чекор стави крај на долгогодишната пракса на снабдување со гас преку украинскиот транспортен систем.

Неколку членки на ЕУ, како Словачка и Унгарија, кои сè уште се потпираат на рускиот гас, изразија незадоволство поради оваа одлука. Истовремено, Австрија и Словачка договорија снабдување од други извори, со цел да ја намалат својата енергетска зависност.

Дали Турски тек ќе остане последната рута за руски гас?

Иако најголемиот дел од рускиот гас е блокиран, Европа сè уште купува руски течен природен гас (ЛНГ). Единствената гасоводна врска што останува оперативна е Турски тек, кој го снабдува Балканот и Унгарија со руски гас преку Турција.

Оваа ситуација создава поделби меѓу членките на ЕУ. Додека некои земји бараат целосно укинување на рускиот гас, други сметаат дека енергетската стабилност е приоритет и дека снабдувањето треба да продолжи, но под нови услови.

САД ја зголемуваат својата улога во снабдувањето со енергија

САД се обидуваат да го пополнат вакуумот што го остави намаленото снабдување со руски гас. Американскиот претседател Доналд Трамп веќе побара ЕУ да купува повеќе течен природен гас (ЛНГ) од САД. Ова е дел од стратегијата за намалување на руската зависност од енергија.

Американските компании за извоз на ЛНГ ги следат разговорите во ЕУ и очекуваат зголемување на испораките кон европските земји. Сепак, цената на американскиот ЛНГ останува значително повисока во споредба со рускиот гас, што дополнително ја усложнува ситуацијата.

Поделеност во ЕУ околу иднината на рускиот гас

Разговорите за враќање на рускиот гас во Европа предизвикаа силни реакции меѓу европските политичари. Противниците на оваа иницијатива предупредуваат дека дозволувањето нови приходи за Русија би ја продолжило војната во Украина.

Од друга страна, земјите што бараат обновување на рускиот гас тврдат дека тоа ќе ја намали цената на енергијата и ќе помогне во економското закрепнување на Европа. Ова прашање ќе остане во фокусот на политичките дебати во наредните месеци.

Заклучок

Барањата за враќање на рускиот гас како дел од мировниот договор во Украина создаваат длабоки поделби во Европската Унија. Додека некои земји ја гледаат оваа опција како економска неопходност, други сметаат дека тоа ќе ѝ овозможи на Русија дополнителни финансиски средства за продолжување на конфликтот. Останува да се види како ќе се развиваат овие дискусии во наредниот период и дали Европа ќе се реши за компромис или ќе продолжи со целосно намалување на зависноста од руските енергенси.