Пратеникот на ВМРО-ДПМНЕ, Бојан Стојаноски, гостуваше во емисијата „За или против“ на телевизија Алфа, каде зборуваше за актуелниот план на Владата за справување со загадувањето на воздухот, еден од најголемите еколошки предизвици во земјата. Во своето обраќање, тој ја истакна важноста на когенеративните централи како дел од стратегијата на Владата за намалување на загадувањето преку постепено воведување на алтернативи на огревното дрво и на другите традиционални начини на загревање.
Загадувањето – проблем што опозицијата претходно го игнорираше
Стојаноски истакна дека загадувањето, особено во зимскиот период, станува „нормализиран“ проблем на кој јавноста сè повеќе се навикнува, иако реално, страшно негативно влијае врз здравјето и квалитетот на животот на граѓаните. Според него, токму овие месеци од годината вообичаено ја носат темата за загадување на прво место во медиумите и јавните дебати, поради високо присутните штетни честички во воздухот.
Тој додаде дека опозицијата, која беше на власт во претходните седум години, не презела суштински мерки за ова прашање. Во својот осврт, Стојаноски го изрази своето незадоволство од, како што го нарече, недостатокот на конкретен план на минатите власти за долгорочно справување со овој проблем.
„Во почетокот се работеше за собирање политички поени, но потоа се смени власта и видовме дека сите најави, за кои тогашните министри дури и самите протестираа, останаа без резултат. После цели седум години без преземање на конкретни мерки, сега гледаме како оние кои претходно беа на власт и кои не понудија вистински решенија, само критикуваат без конкретен план. Токму затоа, Владата воведува долгорочен и реален план за справување со загадувањето,“ рече Стојаноски.
Когенеративните централи како основа на стратегијата
Еден од клучните аспекти на планот, кој Владата го смета за одржливо решение за намалување на загадувањето, е инсталацијата на когенеративни централи, кои истовремено создаваат електрична и топлинска енергија. Овие централи користат гас, што овозможува многу повисока енергетска ефикасност во споредба со традиционалните начини на загревање, кои се потпираат на огревно дрво или други фосилни горива.
Како што нагласува Стојаноски, пример за ова е централата „ТЕ-ТО“ во Скопје, која истовремено произведува електрична и топлинска енергија и игра значајна улога во снабдувањето на домаќинствата со топлинска енергија, притоа придонесувајќи кон намалување на загадувањето. Владата се надева дека, со проширување на мрежата на вакви централи, ќе може да се овозможи замена на загадувачките извори на енергија со еколошки алтернативи.
„Ако сакаме вистински да го намалиме загадувањето, мораме да развиеме систем кој ќе овозможи гасификација и топлификација во домовите на граѓаните, заменувајќи ги традиционалните начини на загревање. Преку ова решение можеме да постигнеме 60-процентно намалување на загадувањето,“ истакна Стојаноски, посочувајќи на еколошките придобивки на овој проект.
Инвестиции и партнерства за енергетска транзиција
Стојаноски нагласи дека ваквиот план бара не само посветеност од Владата, туку и поддршка од домашни и странски партнери, заради високиот почетен трошок и потребата од напредна технологија. Според него, Владата активно работи на создавање услови за привлекување на партнери и инвеститори, кои би можеле да помогнат во реализацијата на овој проект.
Дополнително, тој изрази уверување дека ваквите партнерства не само што ќе обезбедат техничка и финансиска поддршка, туку и ќе помогнат во побрзо постигнување на резултати, не само во Скопје, туку и во други градови каде што е потребна енергетска транзиција, како што е случајот со Битола. Овој пристап, како што објасни Стојаноски, е клучен за долгорочниот успех на проектот.
„Се отвараат можности за партнерства и веруваме дека ќе најдеме соодветни партнери за реализација на овој план. Владината политика е насочена кон поддршка на сите кои сакаат да инвестираат во енергетски ефикасни решенија и почиста енергија,“ изјави Стојаноски, посочувајќи ја важноста на гасификацијата како неопходен чекор за намалување на загадувањето.
Гасификација и топлификација како долгорочно решение
Според Стојаноски, гасификацијата и топлификацијата не се само локални, туку се стратешки проекти кои се од национално значење за подобрување на квалитетот на воздухот и здравјето на граѓаните. Процесот на гасификација е веќе започнат во одредени делови на државата, но е потребно време за негова целосна реализација, а Владата е посветена на постигнување на оваа цел.
Со создавањето на поеколошки услови за загревање и со користење на когенеративни централи, Владата очекува значително намалување на загадувањето во земјата, што би донело долгорочни придобивки за животната средина и за здравјето на граѓаните.