Странски дипломати ја предупредуваат БиХ дека истекува времето за измени на изборниот закон

Американските и европските посредници во разговорите за измените на изборниот закон во БиХ денеска ги повикаа политичарите во земјата да постигнат договор што е можно поскоро и да постигнат компромис за изборните реформи, предупредувајќи дека времето истекува бидејќи изборите се закажани за октомври.

Специјалниот претставник на САД за изборни реформи во БиХ Метју Палмер и директорката на Службата за надворешна акција на Европската унија (ЕЕАС) Анџелина Ајхорст во Сараево започнаа нова рунда разговори со претставниците на властите на БиХ и политичките партии за да се заложат за договор за измените на изборниот закон и устав

Првиот состанок се одржа со членовите на Колегиумот на Претставничкиот дом и Домот на народите на Парламентот на БиХ, вклучувајќи ги и водачите на ХДЗ БиХ Драган Човиќ и Партијата за демократска акција (СДА) Бакир Изетбеговиќ.

По тој состанок, Човиќ им рече на новинарите дека е благодарен на САД и ЕУ што вложиле дополнителни стимулации и енергија за да се постигне конечен договор.

– Целта е да се обезбеди легитимна застапеност на конститутивните народи, но и да се спроведат ограничени измени на уставот и да се обезбеди интегритет на изборниот процес, рече Човиќ.

Јасно е дека меѓународните посредници сè уште чекаат на договор од домашните политички актери, додаде Човиќ, кој смета дека со промена на изборниот закон ќе се овозможи решавање на сите други отворени прашања во државата.

Ајхорст рече дека ЕУ и САД силно го поддржуваат територијалниот интегритет и суверенитет на БиХ како единствена држава и сакаат проблемите на земјата да се решат што е можно поскоро, вклучително и укинување на блокадата на претставниците на централната власт од страна на претставници на Република Српска од средината на минатата година.

– Актуелната политичка криза е неприфатлива за сите луѓе во БиХ, таа треба да биде неприфатлива за парламентот на БиХ и е целосно неприфатлива за ЕУ, рече таа.

ЕУ повикува на итен и безусловен прекин на блокадата на државните власти и очекува брз договор за изборните реформи бидејќи времето за договор истекува, објасни Ајхорст.

– Ние сè уште не го постигнавме тој договор и тука сме да ги поддржиме разговорите што ќе доведат до измени на изборниот закон и устав и да ги отстраниме дискриминаторските одредници и да ги подобриме техничките решенија и да спречиме изборна измама“, рече Ајхорст. Тоа ќе биде нов чекор кон пристапот на БиХ во ЕУ, рече претставничката на ЕУ.

Американскиот специјален пратеник Палмер рече дека изборните реформи се клучни за воспоставување силни и ефективни власти и изрази надеж дека може да се постигне конечен договор во наредните денови за да се обезбеди интегритет на изборниот процес

„Останува многу малку време за да се постигне договор. Исклучително е важно изборите да се одржат наесен, а промените во изборниот систем мора да се спроведат шест месеци пред изборниот процес“, потсети американскиот дипломат.

Преку серија одвоени разговори, Палмер и Ајхорст се обидуваат да тестираат дали има простор за зближување меѓу владејачката ХДЗ БиХ и СДА, како и опозициските партии од Федерацијата БиХ, без чии претставници е невозможно да се обезбедат доволно гласови во државниот парламент.

Целта на преговорите е да се обезбеди спроведување на пет пресуди на Европскиот суд за човекови права со кои е утврдена дискриминација на граѓаните на БиХ во изборниот процес врз основа на нивната етничка припадност или место на живеење, како и пресудата на Уставниот суд на БиХ во Случајот „Љубиќ“ со која во 2016 година е утврдена обврската за почитување на начелата на конститутивноста, односно легитимното претставување на народот во телата на власт.

ХДЗ БиХ силно инсистира на модел кој ќе обезбеди Хрватите како членови на Претседателството на БиХ и членовите на Домот на народите на Федерацијата БиХ да бидат избрани од хрватските гласачи, но СДА и опозициските партии со седиште во Сараево ги отфрлаат сите предлози со кои би се воспоставила две нови етнички дефинирани изборни единици.

Палмер и Ајхорст ќе бидат во БиХ до крајот на неделата. Последната рунда разговори со лидерите на политичките партии треба да следи во Неум зад затворени врати овој викенд. Општите избори во БиХ се закажани за октомври, а Централната изборна комисија (ЦИК) треба да ги распише најдоцна на почетокот на мај. Дотогаш, во парламентот на БиХ треба да бидат усвоени сите измени на изборниот закон и устав, за кои може да се договорат на политичко ниво.