Во шестото крило на затворот „Идризово“ затворениците кои се враќаат од боиштата во Сирија или Ирак ја отслужуваат казната за учество во паравоени формации. Вкупно се единаесет лица, пренесува Радио Слободна Европа.
Тие се државјани на Македонија, но се осудени на затвор од три до 13 години, што според кривичниот закон е казниво со учество во паравоени формации како терористичката Исламска држава Ирак и Левант (ИДИЛ).
Извор од македонското Министерство за правда, кој инсистира на анонимност, изјави за Радио Слободна Европа (РСЕ) дека крилото се радикализира. Во најголемиот македонски затвор тоа го демантираат. Oсобено е загрижувачки фактот што во самиот затвор, кој исто така го чува војската, недостасуваат стражари.
Според македонскиот закон, затворските операции ги контролира Одделот за санкции во Министерството за правда.
Каква е состојбата во затворот?
РСЕ го посети затворот „Идризово“ каде во моментов е прогласена кризна состојба бидејќи недостасуваат околу 100 затворски чувари и каде, според извори од Министерството за правда, има група осомничена за ширење на радикален ислам.
„Идризово“ во моментов покрај затворските чувари го обезбедуваат и војската и полицијата, бидејќи бројот на вработени е под законскиот минимум.
Последните информации се дека имало само еден чувар на секои 50 затвореници, иако стандардот е по еден чувар на секои 12 осуденици.
Поради ова, народниот правобранител на Северна Македонија, Насер Зибери, вели дека „Идризово е темпирана бомба“, опасна и за осудените и за вработените.
Зибери, кој неодамна се сретна со затворениците, осудените повратници од Сирија и Ирак, ги опишува како исклучително тивки, луѓе кои одбиваат секаква комуникација со остатокот од светот, не разговараат со затворските чувари, ниту пак имаат претензии или поплаки против затворската управа.
Ниту тие не сакаа да разговараат со него.
Што открија гостите од САД?
„Не случајно пред два месеци имавме посета од структурите од САД кои се занимаваат со третманот на овие лица и од нас побараа информација за нивниот однос и дали институцијата Народен правобранител има увид во процесот на ресоцијализација на оваа И второ, каква е позицијата на државата во смисла на создавање амбиент што ќе ги оддалечи од идеологијата што ги наведе да бидат учесници во крвавите војни во Сирија или во други кризни области“, вели Зибери.
Уште 90 осуденици таму издржуваат затворски казни за различни кривични дела, а според извори во Министерството за правда, како што изјавија за РСЕ, неколку од нив веќе „потпаднале под идеологијата на радикалниот ислам“.
Таков беше случајот со човекот осуден за соучесништво во убиство, кој го прифати учењето на овие „учители“. И во Министерството се сомневаат дека имаат книги со кои ја проповедаат оваа идеологија, но потврда за тоа нема.
Во две полициски акции, ќелија 1 во 2015 година и ќелија 2 во 2016 година, беа уапсени петнаесет лица кои се вратиле во земјава и претходно учествувале на боиштата во Сирија и Ирак.
Во тоа време, Соединетите Држави и честитаа на македонската влада за помошта во борбата против насилниот екстремизам.
Во 2018 година беа уапсени уште седум лица, исто така осомничени за учество во паравоена формација.
Сега, според податоците на народниот правобранител, затворска казна издржуваат вкупно 15 лица за учество во странска војска или паравоена формација, а освен во Идризово, затвори има и во градовите Штип и Прилеп.
Пред судењето, никој не го спомна терминот „затворска инфекција“, фраза што се користи кога затворениците влијаат едни на други за да извршат нови и обично посериозни кривични дела.
Според директорот на затворот „Идризово“, Зоран Јовановски, во шестото крило нема затворска инфекција која шири радикални идеи.
„Секое крило има свој надзорник кој се грижи за редот, хигиената и дисциплината. Ваква појава во поголеми размери досега не сме виделе“, вели директорот на затворот.
Владата на Македонија пред пет години го формираше Националниот комитет за спречување на насилен екстремизам и борба против тероризмот.
Во моментов, Комитетот работи на проект кој вклучува ресоцијализација и реинтеграција на овие лица во општеството по излегувањето од затвор.
Но, надлежноста на ова тело, кое во проектот ги вклучи и невладините организации како МЦМС и Млади правници, е да работи со лица кои излегле од затвор, да им помага на своите семејства и нив во социјализација.