Преговорите во Доха за постигнување 60-дневно примирје меѓу Израел и Хамас пропаднаа по повеќедневни обиди да се запре речиси двегодишниот конфликт во Газа.
Хамас не покажа никаква подготвеност за компромис и јасно стави до знаење дека не е заинтересиран за прекин на огнот, што, според Израел, ја потврдува намерата на групата да ја продолжи војната по секоја цена.
Неуспехот на дипломатско решение, според израелските власти, ја наметна потребата од ново проширување на воените операции. Израел се соочува со упорен противник, кој е длабоко вграден во цивилното ткиво на Газа, противник кој ја злоупотребува хуманитарната помош и ја држи популацијата како заложник и жив штит.
Ескалацијата на конфликтот, што трае од октомври 2023 година, продолжува без прекин. Хамас, означен како терористичка организација од САД, ЕУ и други држави, одбива компромис и со тоа ја продлабочува кризата во која цивилите остануваат заробени во воена зона.
Терористичките тактики на Хамас
Тактиките на Хамас ја внесоа војната во срцето на цивилните простори. Априлски извештај на „Хенри Џексон“ документира тунелска мрежа од 500 километри под домови, училишта и болници, со влезови скриени во густо населени зони.
„Њујорк тајмс“ во декември 2024 објави дека израелските сили пронашле оружје, ракети и експлозиви во детски соби и училишта. Болницата „Шифа“ се користи како команден центар најмалку од 2014 година, а оперативците на Хамас често носат цивилна облека за да се стопат со населението.
Човечката цена на ваквиот конфликт е огромна. Истовремено, околу 49 лица киднапирани на 7 октомври 2023 сè уште се во заложништво, од кои само 20 се верува дека се живи. Видеа објавени од Хамас прикажуваат заложници изложени на глад и тортура, користени како средство за притисок врз Израел.
Меѓународниот притисок расте. На седница на Советот за безбедност на 5 август, Франција, Велика Британија и САД ја осудија групата и побараа итно ослободување на заложниците.
Израелската воена операција продолжува со цел уништување на инфраструктурата на Хамас – таргетирајќи лидери, ракетни фрлачи и тунели.
Израелските одбранбени сили објавија снимки, цитирани од „Ројтерс“ и „DW“, на кои се гледа оружје скриено во училишта и болници. Израел тврди дека тактиките на Хамас го прават неизбежно делувањето во цивилни зони, иако тоа носи ризик од цивилни жртви – ризик што, според нив, групата намерно го предизвикува за да ја одржува својата пропаганда за страдањето во Газа.
Монополот на Хамас врз хуманитарната помош во појасот Газа
Откако ја презеде контролата врз Газа во 2007 година, Хамас воспостави цврста и непробојна контрола врз хуманитарната помош. Хамас и во 2025 година ја задржува својата контрола врз хуманитарната помош во Појасот Газа, оданочувајќи пратки и препродавајќи залихи на црниот пазар за да ги финансира своите воени активности.
Според Американскиот еврејски комитет, оваа пракса носи милиони долари месечно во касата на групата. „Вашингтон пост“ објави дека оперативци на Хамас се вградени во магацини, директно управувајќи со дистрибуцијата за да се задржи монополот. Проценките велат дека од октомври 2023 досега, групата пренасочила речиси милијарда долари за финансирање на операции и исплати на борците.
Обидите на меѓународната заедница да обезбеди алтернативни канали за испорака на помош често се соочуваат со насилство. „Фондацијата за хуманитарна помош за Газа“ (GHF), проект поддржан од САД и Израел и почнат во мај 2025 година, преку „сигурни дистрибутивни пунктови“ во Рафа и централна Газа се обиде да достави помош директно до цивилите. На 27 мај, според FDD, еден од објектите на фондацијата беше погоден во ракетен напад при што загинаа осум хуманитарни работници, а на цивилите им беа упатени закани да не ја прифаќаат помошта. Во ноември 2024 година, групата егзекутирала 20 бедуински мажи кои се обиделе да украдат хуманитарни пратки.
Хаосот пред пунктовите за дистрибуција дополнително ја влошува ситуацијата. NPR извести дека нередите поттикнати од Хамас го отежнуваат пристапот до помош, а BBC забележа раст на цените на храната поради манипулацијата со залихите. Министерството за здравство на Газа на 23 јули 2025 пријави 113 смртни случаи од неухранетост, додека „Хјуман рајтс воч“ регистрира 859 смртни случаи меѓу мај и јули годинава кај луѓе кои се обиделе да добијат помош во области каде присуството на Хамас привлекува израелски напади.
Според дипломатски извори, трајно решение е возможно само ако се укине контролата на Хамас врз хуманитарната помош и ако се воспостави систем за директна испорака на ресурсите до цивилното население без посредство на организацијата.
Контролата на Хамас врз помошта останува централна алатка за одржување на моќта. Преку оданочување, пренасочување и насилство, групата ја спречува помошта да стигне до оние што најмногу ја потребуваат, додека финансира операции што го продолжуваат конфликтот. Нападите врз GHF, заканите кон цивилите и хаосот околу пунктовите за дистрибуција ја одржуваат хуманитарната криза на врвот, оставајќи го населението во Газа во состојба на глад, опасност и очај.