Во светот ќе имате маки;
само не бојте се,
зашто Јас го победив светот[1]
Возљубени празникољупци,
Велигден, денот на Христовото воскресение, е празник на животот и настан што ја промени историјата на светот. Воскреснатиот Господ е почеток и крај[2], и под небото нема друго име со кое би можеле да се спасиме[3]. Така и оваа година, минувајќи низ времето на Светата Четириесетница преку подвигот на постот и молитвата, и потсетувајќи се на сè што Господ поднесе во деновите на страданијата, се удостоивме да навлеземе во вечносветлата и незаодна ноќ и да станеме сорадосници во Христовото светлоносно воскресение.
Созерцавајќи го ова воскресенско торжество, гледајќи ја и доживувајќи ја радоста од победата на животот над распадливоста и над смртта, се потсетуваме на зборовите на апостолот Павле дека христијаните се разликуваат од другите, што немаат надеж[4]. Па, токму Воскресението е нашата надеж, не која треба да се очекува за да се исполни, туку надеж која веќе е остварена, зашто „од смртта кон животот и од земјата кон Небото, Христос Бог нè преведе“[5]. Затоа „денес ликуваат ангелите и заедно се радуваат и се веселат Небесните сили поради општото спасение на човечкиот род“[6], поучува св. Јован Златоуст. И навистина, „нешто необично се случува по целиот свет: свештената и спасителна ноќ, станува голем и светлоносен ден“[7], истакнува еден светител од нашево време.
Воскресението Христово е темелот на нашата вера, на нашето служење на Бога, тоа е содржина на христијанскиот карактер, па дури и на културата на секој народ кој со името Христово се именува. Оттаму, нашиот живот, како православни христијани, треба да се напојува и да се храни од верата во Воскресението. И таквото секојдневно доживување на тој неповторлив настан не треба да биде само негово едноставно спомнување, како празнување заради празнување, туку треба да биде преживување и сведочење, да биде учество во сеспасителната победа на Животот над смртта, да биде наше постојано духовно обновување. Зашто, во Христа, нашиот живот треба да се преобразува, да се поправа, чекорејќи по патот кон обожувањето. Овој процес треба да го доживуваме и како наше сопствено воскресение, како лична Пасха и како Пасха на идниот век, за која Христос, откако ја изврши Тајната вечера, рече: Нема да пијам од овој лозов плод сè до оној ден, кога ќе пијам нов co вас во царството на Мојот Отец[8]. И само така нашето празнување ќе има вистинска смисла: кога како христијани ќе се трудиме преку личниот подвиг да преминеме од Пасхата на Божјата благодат, а тоа е Воскресението Христово, во вечната Пасха – Царството небесно.
Но, дали ние постојано и секогаш тоа го чувствуваме? Дали нашето срце Му е блиско на Бога, дали е чисто за да Го види Бога[9]? Дали сме познале дека љубовта е суштината на животот во Христа, не само овде, во сегашноста, туку и во вечноста, според пораката на Спасителот дека Тој е во секој наш ближен: Доколку сте го направиле тоа на еден од овие Мои најмали браќа, Мене сте Ми го направиле[10]. Затоа треба да живееме со покајанието и со молитвата, и низ светотаинскиот живот во Црквата, зашто „со Христа се раѓаме, со Него се распнуваме, со Него се погребуваме и со Него треба да совоскреснеме“[11], поучува свети Григориј Богослов.
Возљубени чеда на Мајката Македонска Црква,
Живееме во време со постојани искушенија. Често, и од сите страни на светот, доаѓаат вести за воени судири, за терористички напади, за страдања, за природни катастрофи, за криминални дела, за глад, за тешки болести, за сиромаштија и сл. Како и сиот свет, и ние во овие тешки времиња се соочуваме со здравствени проблеми – со ширењето на заразната болест, која прерасна во сесветско искушение што продре во сите сегменти од живеењето. Всушност, овој проблем повлече неприлики не само по здравјето на луѓето, туку и по безбедноста, економијата, па дури и по одговорноста на секој од нас како поединец во општеството, но и за нас како Црква. Исто така, ова искушение ја стави на испит и нашата вера. Како верен народ и Црква се соочивме можеби со најголемиот предизвик: како да се однесуваме одговорно и како да ја запазиме верата? Многумина меѓу нас постапија по снисходење, следејќи ги примерите од свештената историја на Црквата во ваквите ситуации, како и актуелните чекори на повеќето од Православните Цркви, соработувајќи со оние кои ја понесоа тежината на овој заеднички проблем и во чија одговорност е, и ќе биде – да го запазат општото добро.
Затоа татковски повикувавме и повикуваме на трпеливо прифаќање и спроведување на мерките пропишани од одговорните, и од Црквата и од световната власт, па времето што ни е допуштено да го искористиме за духовно единство во предложеното послушание. Беше и сè уште е потребно, низ разните лишувања кои ни се благословуваат, да се оддадеме на заедничка молитва за целиот свет: и за тие што боледуваат, и за тие што се трудат околу нив, како и за душите на оние коишто починаа од последиците на болеста. Да бараме жртва не од другите, туку од себе, и да не го забораваме советот од Отците: „Побрзај особено да бидеш блиску до оној којшто моли и доброволно притекни му на помош“[12]. Православната вера е живо слово и ниедна вонредна ситуација не може да ја ограничи верата што знае за љубов и послушание, што е утврдена врз надежта во зборовите Христови: Нема да ве оставам сираци[13]. Ете, Јас сум со вас преку сите дни до свршетокот на светот[14].
Возљубени во Христа Воскреснатиот,
Во овој период, како народ сме исправени и пред разни предизвици, кои нè засегаат не само во денешницата, туку и особено во иднината. Беше најавен попис на населението, па поради пандемијата е одложен. Но кога и да се одржи, и како жители и како Македонци, потребно е задолжително да ја извршиме таа обврска, која ќе покаже не само колку сме, туку и каде сме, а сето тоа да се организира и да биде усогласено со меѓународните стандарди. Инаку, оставајќи им ги политичките предизвици на избраните од народот, чија задача е да служат најдобро и да ги запазат интересите на сопствениот народ, сепак не може да се молчи пред иницијативите на некои групи, кои сакаат своите определби да ги наметнат над мнозинството. Така, во образованието, во форма на некакви чудни реформи, од кои е исклучена објективната јавност, се прифаќа менувањето на нашиот историски, културен и духовен идентитет. На овој начин е засегната не само нашата сегашност, туку и иднината, зашто децата уште од најмала возраст се насочуваат кон туѓи, несоодветни и недостојни вредности, со кои се разнебитува личноста, а кои се спротивни на светогледот на нивните родители. Предложените процеси се толку еднострани и во нашиот општествен контекст многу недоследни, па во отвореното општество за сите, нема место за етиката и моралните вредности на религиите, нема место за искуството на Црквата, нема место за Бога!
Возљубени во Господа,
Христијанскиот живот е борба за доброто и спасоносното, за правдата и за вистината, а против сите зла, и во себе и кај другите. Но, да не очајуваме, зашто Христос го победи секое страдање и ја донесе радоста, осветлувајќи ја вселената. Нашата вера нè учи дека на страдањето треба да му пристапуваме крстовоскресно, доживувајќи го преку Воскресението, сведочејќи дека ништо не може да нè оддели од љубовта Божја[15]. Неправди имало и ќе има, но христијански е да не отстапуваме пред нив и уште поревносно да Му се молиме на Оној, Кој може да изврши изобилно сè што бараме или помислиме[16], и да се надеваме на Оној, Кој ги воскреснува мртвите[17] и Кој направи засекогаш да се веселат небесните и да се радуваат земните[18].
Просветлени со невечерната светлина, „да застанеме добро, да застанеме со страв, да внимаваме“[19], водејќи одлучна борба против сите неправди и страдања. Да Му бидеме благодарни за сè на Бога ‒ постраданиот и воскреснатиот, покорувајќи се на Неговата волја и молејќи Го да нè упати кон секое добро дело, да нè просветли со разумот на знаењето, да нè утврди непоколебливо во верата и да нè подготви за достојни исполнители на Евангелието на љубовта.
Честитајќи ви го Празникот над празниците, на сите чеда на Мајката Македонска Црква, во Татковината и насекаде по светот − ве поздравуваме со најрадосниот поздрав:
ХРИСТОС ВОСКРЕСЕ!
АРХИЕПИСКОП
ОХРИДСКИ И МАКЕДОНСКИ
† С Т Е Ф А Н
заедно со членовите на Светиот архијерејски синод
на Македонската Православна Црква
– Охридска Архиепископија
† ПЕТАР, Митрополит Преспанско-пелагониски и
администратор Австралиско-новозеландски
† ТИМОТЕЈ, Митрополит Дебарско-кичевски и
администратор Австралиско-сиднејски
† НАУМ, Митрополит Струмички
† АГАТАНГЕЛ, Митрополит Повардарски
† МЕТОДИЈ, Митрополит Американско-канадски
† ПИМЕН, Митрополит Европски
† ИЛАРИОН, Митрополит Брегалнички
† ЈОСИФ, Митрополит Тетовско-гостиварски
† ГРИГОРИЈ, Митрополит Кумановско-осоговски
На Велигден, 2021 лето Господово
[1] Јн 16, 33;
[2] Откр 1, 8;
[3] Сп. Дела 4, 12;
[4] Сол 4, 13;
[5] Од канонот на Утрената на Воскресение;
[6] Свети Јован Златоуст, Дела, том IV, Ниш 2017, 481стр.;
[7] Свети Јован Шангајски, Проповед на Пасха, https://pravlife.org/ru/
[8] Мт 26, 29;
[9] Сп. Мт 5, 8;
[10] Мт 25, 40;
[11] Протоѓакон Г. Ибришимов, Духовни бисери од Светите Отци, Скопје 2001, 229.
[12] Преподобен Исидор Пелусиот, цитирано според https://bigorski.org.mk/slova/
[13] Јн 14, 18;
[14] Мт 28, 20;
[15] Сп. Рим 8, 39;
[16] Ефес 3, 20;
[17] 2 Кор 1, 9;
[18] Воскресен тропар, глас 3-ти;
[19] Прозба од Канонот на Евхаристијата