Хаос во Европа поради цените: Граѓаните почнаа масовен бојкот, италијанците вријат!

Откако цените на тестенините, најпопуларниот главен производ во италијанската кујна, вртоглаво пораснаа со двојно поголема стапка на инфлација, здружението на потрошувачи повика на еднонеделен штрајк кој ќе започне на 22 јуни, откако владата минатиот месец одржа кризен состанок во Рим и одлучи дека тие нема да интервенира со цените, пишува АП, пренесува Јутарњи лист.

Со штрајкот, сакаме да видиме дали цените ќе се намалат ако никој не купува тестенини. Цената на тестенините воопшто не е пропорционална со трошоците за производство“, рече Фурио Тручи, шеф на здружението Асутенти.

Цените на храната пораснаа посилно во Европа отколку во другите економски сили, од САД до Јапонија, поттикнати од повисоките трошоци за енергија и работна сила, како и од војната во Украина.

Цените се високи и покрај падот на производствените трошоци од рекордно ниво, вклучително и пченицата, чие брашно се користи за правење тестенини.

Продавниците и добавувачите се обвинети за „алчна инфлација“, но економистите велат дека профитот на мало е стабилен, а проблемот лежи во повисоките трошоци за производство на храна.

Некои влади, под притисок, ги ограничија цените на основната храна или склучија договори со бакалите за да ги намалат трошоците, мерка што е популарна кај јавноста, но всушност може да ги влоши цените на храната.

Купувачите како Ное Бори, 26-годишен купувач на намирници во париски супермаркет, велат дека ќе прифатат ограничувања на цените на некои видови храна за да им помогнат на работниците и студентите со ниски приходи.

Решила да купува помалку месо и да оди во продавници со подобри цени.

„Неминовен факт е дека сите производи што ги купувам поскапеа за 20%, без разлика дали се работи за маргарин или бобинки. Веќе не купувам вишни бидејќи чинат 15 евра за килограм“, вели таа.

Француската влада постигна тримесечен договор со синџирите на намирници за намалување на цените на стотици основни производи и друга храна, а договорот се очекува да биде продолжен до летото.

Британија, каде инфлацијата го достигна највисокото ниво во последните 45 години, размислува за сличен потег.

Земјите како Хрватска и Унгарија, кои имаат највисока инфлација на цените на храната во ЕУ, ги ограничија цените на некои производи како што се маслото за јадење, некои парчиња свинско месо, пченично брашно и млеко.

Италијанската влада вели дека ќе го засили мониторингот на цените со поблиска соработка со 20-те региони во земјата, но нема да воведува никакви ограничувања.

Шпанија избегна контрола на цените, но го укина целиот данок на додадена вредност на основните производи и го преполови данокот на маслото за јадење и тестенините на 5%.

Мерките доаѓаат откако банките за храна забележуваат зголемена побарувачка во некои земји.

„Ситуацијата се влошува“, рече Хелен Барнард од Trussell Trust, добротворна организација која управува со повеќе од половина од банките за храна во Велика Британија.

Цените на храната и безалкохолните пијалоци всушност паднаа во Европа, од 17,5% во 20-члената Еврозона во март до сè уште болните 15% во април.

И тоа во време кога цените на енергетските производи, кои се клучни за одгледување и транспорт на се што јадеме, паднаа минатата година по рекордни бројки.

Сепак, економистите велат дека ќе поминат уште многу месеци пред да се стабилизираат цените во продавниците.

За споредба, цените на храната во САД се зголемија за 7,7% во април во однос на претходната година, 8,2% во Јапонија и 9,1% во Канада. Во Велика Британија неверојатни 19%.

Се очекува Европската централна банка повторно да ги зголеми каматните стапки за да ја ограничи инфлацијата, додека американската централна банка се очекува да не го прави тоа.

„Во Европа, ограничувањето на цените всушност се свртува кон гласачите, кои добиваат потсетник за инфлацијата секогаш кога ќе одат на касата“, рече Нил Ширинг, главен економист за Капитал економикс.

Тој рече дека таквите промени треба да бидат резервирани за итни случаи, како што е војната.

Контролата на цените всушност може да ја влоши инфлацијата на цените на храната со зголемување на побарувачката на потрошувачите, но ќе ја обесхрабри новата понуда, рече тој.

Сегашниот пораст на цените не ја оправдува ваквата интервенција“, рече тој.

Додека тестенините остануваат една од најприфатливите намирници во кошничката на секој потрошувач, Италијанците се тешко погодени од скокот на цените бидејќи цените на многу видови храна, од шеќер до ориз, маслиново масло и компири, станаа диви.

Четиричлено италијанско семејство годишно троши во просек 915 евра повеќе за намирници, што е зголемување за речиси 12 проценти. Една третина од Италијанците одлучиле да купуваат помалку, а речиси половина пазаруваат во поевтини продавници.

Но, ни попустите не се како што беа, а на пензионерите им е најтешко.

„Порано можеше да добиеш две пакувања тестенини за 1 евро. Сега со две евра добиваш три пакети“, вели Карло Компелини, пензионер кој пазарел во центарот на Рим.

Поради инфлацијата, некои работи за многумина станаа недостижни, создавајќи нов јаз меѓу оние кои имаат и немаат.

По неодамнешното отворање на кафулето „Захер“ во Трст, изјавата на градоначалникот доби бројни критики.

На прашањето за поплаки дека парче од познатата виенска чоколадна торта е прескапо (10 евра), првиот човек на Трст Роберто Дипјака одговори:

„Ако имаш пари, оди! Ако немаш, гледај“, рече тој, потсетувајќи се на забелешките што и се припишуваат на омразената Марија Антоанета.