Претседателката Весна Дамева итно повика на реформи до Судскиот совет. Таа ја истакна потребата од индивидуална отчетност наместо колективна одговорност. Дамева нагласи дека постојните закони го попречуваат практичното спроведување на одговорноста.
Законски ограничувања за одговорност на членови во Судскиот совет
Дамева ја истакна важноста на индивидуалната одговорност наместо колективната одговорност. Таа истакна дека сегашните законски ограничувања го спречуваат ефективно спроведување на овој принцип. Недостатокот на доволни законски одредби значи дека е предизвик да се побараат одговорност од членовите на советот за несовесни или нечесни постапки.
Треба да се фокусира на индивидуалната одговорност наместо на колективната одговорност. Но, во моментов јас како член на Судскиот совет, а не како негов претседател се соочувам со ограничувања. Сегашната правна рамка нема доволно основи за воспоставување и дефинирање на процедура со која член на советот – или кој било иден член – ќе биде одговорен за нивните несовесни, нечесни или незаконски дејствија.
Евалуација на дисциплинските постапки
Постапувањето по дисциплинските дејствија против судиите ќе биде подложено на детален преглед. Тим предводен од професорот Денис Прешова, во соработка со „Коалицијата Сите за правично судење“, ќе ги разгледува случаите од 2019 до 2023 година. Тие ќе проценат 20 конкретни точки за да ги оценат практиките на советот и да ги идентификуваат областите за подобрување.
Ивана Петковска Петковска, програмски координатор во Коалицијата, објасни дека оваа евалуација има за цел да открие и ефективни практики и области на кои им треба подобрување. Наодите ќе помогнат да се утврди дали се неопходни промени во законот или во практиките на советот.
Претстојната евалуација и истражување ќе ги откријат ефективни практики кои Судскиот совет ги усвоил за постапување и спроведување на дисциплинските постапки. Дополнително, ќе ги идентификува сите недостатоци, утврдувајќи дали се неопходни измени на законот или процедуралните практики на Судскиот совет.
Зголемување на транспарентноста во дисциплинските постапки
Во моментов, дисциплинските постапки против судиите се водат во тајност. Новиот проект за евалуација има за цел да ја подобри транспарентноста. Доцентот Денис Прешова истакна дека овој преглед ќе понуди увид во тоа зошто одредени судии биле разрешени, адресирајќи ја загриженоста на јавноста за непроѕирноста на процедурата.
Прешова посочи дека тајноста околу овие постапки го попречува јавен увид. Евалуацијата има за цел да го премости овој јаз и да обезбеди потранспарентно постапување со дисциплинските случаи.
Дисциплинските постапки се прекриени со тајност, овековечувајќи го тековниот недостаток на транспарентност. Оваа тајност често резултира со прикривање на случаите од јавен увид, и покрај тоа што предизвикува значителни контроверзии. Мотивирани од овој недостаток на јасност, имаме за цел да истражуваме подлабоко за да ги идентификуваме и да ги решиме основните проблеми
Очекувани реформи и идни изгледи
Наодите од евалуацијата ќе бидат презентирани во март следната година, придружени со препораки за Судскиот совет. Ова истражување е навремено бидејќи владата размислува за големи реформи или дури и за потенцијално распуштање на Советот. Последните дискусии меѓу претседателката Дамева и премиерот Христијан Мицкоски ја нагласуваат потребата од значајни промени.
Владата наскоро ќе добие предлози од засегнатите страни во врска со идната структура на Судскиот совет. Се очекуваат значајни реформи како дел од тековните напори за подобрување на ефективноста и интегритетот на советот.