Во изминатите неколку дена, Македонија се соочува со катастрофални последици од пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани. Над 190 повредени во пожарот побараа медицинска помош, а состојбата на повредените пациенти останува главен приоритет за домашните и странските здравствени институции. Според последните официјални податоци, 59 лица го загубија животот, при што кај сите е потврдено задушување од чад како главна причина за смрт. Дел од повредените се во домашни клиники, додека голем број продолжуваат со лекување во странство.
Состојбата на повредените пациенти
Здравствените власти информираат дека вкупно 162 пациенти се под болничка грижа, од кои 115 се хоспитализирани надвор од земјава. Во домашните установи се лекуваат 47 пациенти, а 13 веќе се пуштени на домашен третман. Министерот за здравство, Арбен Таравари, посочи дека кај повеќето повредени во пожарот клиничката слика е сериозна, но стабилна.
„Само еден пациент кој моментално е третиран во Турција има покритична клиничка слика, додека останатите се оценети како тешки, но во стабилна состојба“, соопшти на вчерашниот прес-брифинг министерот за здравство, Арбен Таравари.
Дистрибуција на пациенти во земјата
25 пациенти се згрижени во Клиничкиот центар.
12 се лекуваат во ГОБ „8 Септември“.
11 се хоспитализирани во Градската општа болница.
1 пациент е под надзор во болницата во Штип.
Во приватните здравствени установи „Систина“ и „Жан Митрев“ беа третирани вкупно девет лица, при што пет од нив се веќе пуштени на домашно лекување. На Клиниката за токсикологија се пријавиле 20 пациенти кои вдишале отровни гасови; од нив, седум и понатаму остануваат таму, додека 13 со покомплицирани симптоми се префрлени во интензивна нега (КАРИЛ) или на лекување во странство.
Лекување во странство и распределба на повредените пациенти
Во врска со пациентите на лекување во странство, официјалните податоци покажуваат:
Србија: 30 пациенти, двајца екстубирани.
Бугарија: 15 пациенти, тројца екстубирани.
Грција: 12 пациенти, од кои двајца се во критична состојба.
Турција: 12 пациенти во Истанбул и Анкара, при што шест се екстубирани.
Шпанија: 7 пациенти.
Австрија: 5 пациенти.
Унгарија: 6 пациенти, каде еден е фебрилен, а еден со кашлица.
Хрватска: 5 пациенти, еден е интубиран, четворица стабилни.
Словенија: 4 пациенти, тројца во потешка состојба.
Литванија: 4 пациенти, од кои еден екстубиран.
Белгија: 4 пациенти, сите во стабилна состојба.
Италија: 4 пациенти, веќе станати од болничка нега.
Шведска: 4 пациенти, двајца сосема стабилни.
Полска: 2 пациенти, еден интубиран.
„Дел од државите каде што ги лекуваме нашите сограѓани најавуваат дека некои од пациентите се во задоволителна форма, па правиме планови за нивниот транспорт и за можноста од дополнително сместување по враќањето. Оние кои се целосно стабилни по прегледите од нашите стручни лица ќе можат да се отпуштат и да продолжат со заздравување во домашни услови“, посочи Таравари.
Министерот додаде дека се очекува институциите да подготват медицински протоколи за враќање на оние во најдобра состојба . Притоа, лекарите ќе одлучуваат дали ќе биде потребно хоспитално згрижување или директно упатување во домашни услови.
Наоди од обдукцијата и задушување од чад
Институтот за судска медицина го заврши процесот на обдукција за сите 59 настрадани. Кај сите беше потврдено задушување од чад (најчесто јаглерод моноксид) како причина за смрт. Дополнително, кај три лица се констатирани тешки изгореници од четврти степен, а кај четворица скршеници на ребра поради панична гужва. Токсиколошките анализи се во тек, а Институтот треба да ги достави конечните извештаи до Обвинителството.
„За идентификацијата користевме ДНК анализа и дактилоскопија. Четири тела не можеа да се идентификуваат со отисоци, па затоа таму применивме единствено ДНК методи. Најголемиот дел имаше траги од јаглерод моноксид, но работиме и на патохистолошки испитувања и токсиколошки анализи за да добиеме комплетна слика“, изјави раководителот на Институтот за судска медицина, Александар Станков.
„Во март се очекува да ги завршиме сите извештаи поврзани со обдукцијата, но можно е дел од токсиколошките наоди да побараат повеќе време. Секако, сè што ќе добиеме како сознание ќе го предадеме на Обвинителството, кое понатаму може да побара стручно мислење или да отвори дополнителни постапки“, најави Станков.
Финансиска поддршка и психолошка помош
Црвениот крст на Македонија информираше дека досега се собрани 48.172.115 денари за поддршка на настраданите и нивните семејства. Владата објави дека лекувањето во странство и во домашните болници ќе биде целосно покриено од државниот буџет, вклучувајќи транспорт за пациентите, како и сместување за 180 членови на семејствата на повредените.
„Во моментов добивме согласност да обезбедиме парична асистенција од 150.000 денари за секое семејство кое изгуби близок. Овие средства се достапни за итни, основни трошоци, а секако нема да остане само на една транша доколку увидиме дополнителни потреби. Контактираме со семејствата на секои неколку часа за да реагираме навреме на секој проблем“, објаснија од Владата.
„Во овој момент е особено значајно што сите надлежни служби се мобилизирани за што побрзо да ја организираат исплатата. Семејствата се пријавуваат за секоја нова ситуација, а ние продолжуваме да делуваме во координирана атмосфера и ги повикуваме сите да ги следат официјалните известувања“, додадоа владини претставници.
Психолошка помош
Министерството за образование и наука, во координација со УНИЦЕФ, Институтот за психологија при УКИМ, Комората на психолози на Македонија и Црвениот крст, обезбеди засилена психолошка поддршка за учениците во Кочани, Виница, Штип, Чешиново Облешево и поширокиот регион. Формирана е мрежа од 100 стручни лица, при што 32 психолози веќе се активни на терен. Тие помагаат на засегнатите млади и на семејствата кои изгубија најблиски во трагедијата.
Инспекции и законски мерки
Државниот пазарен инспекторат (ДПИ) при последните 82 контроли утврди недостаток на основни технички услови кај 13 угостителски објекти, за кои следува одземање на лиценцата и забрана за работа. Уште пет правни лица функционирале со истечена дозвола, па добиле решенија за привремено затворање. Министерството за транспорт и врски најави дека кај 97 лиценци е регистрирано прекршување на законските критериуми, па се подготвуваат решенија за нивно одземање.
Исто така, Управата за финансиска полиција е вклучена во проверка на евентуални финансиски злоупотреби, даночни прекршоци и други неправилности поврзани со ноќните клубови и кабаре објекти. Целта е да се гарантира одговорно однесување и почитување на безбедносните стандарди.
Заклучок
Трагичниот пожар во Кочани ги стави институциите пред тежок предизвик. Моменталната состојба на повредените пациенти е под строг надзор, а здравствените власти и Владата најавуваат координирани мерки за нивно опоравување. Сите докази укажуваат дека задушување од чад е пресуден фактор за смрт кај 59 загинати. Во меѓувреме, инспекциите продолжуваат со засилен интензитет, а финансиската и психолошка поддршка треба да помогнат во пребродување на последиците од оваа несреќа.
Во наредниот период, институциите ќе ги финализираат токсиколошките анализи, обдукциските извештаи и истражните постапки, притоа задржувајќи ја фокусната точка на состојбата на повредените пациенти и нивниот целосен опоравок.