ТРГОВСКИОТ ДОГОВОР МЕЃУ САД И ЕУ: Кој е удрен по џебот, а кој го полни џебот?

САД и ЕУ постигнаа договор што се оценува како најголем трговски пакт во историјата меѓу два ентитета, по разговорите одржани минатиот месец во Шкотска. Соопштението на американскиот претседател Доналд Трамп и претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, открива клучни детали за секторите што ќе бидат најмногу погодени и за оние што ќе извлечат најголема корист.

Трамп вети повеќе трговски договори со десетици земји, но овој го претстави како најзначаен. Анализата на „Капитал економикс“ предупредува дека ЕУ би можела да изгуби 0,5% од БДП, додека американската влада очекува десетици милијарди долари дополнителни приходи преку увозни царини.

Трговскиот договор меѓу САД и ЕУ предвидува САД да воведат царина од 15% за стоки увезени од ЕУ. Ова е значителна стапка, но сепак помала од можните најавени тарифи. „Очигледно поволен за пазарот, со потенцијал за раст на еврото“, коментира Крис Вестон од „Пеперстоун“.

Трговскиот договор меѓу САД и ЕУ

Автомобилската индустрија е во фокусот на новите правила. Царината за увоз на европски автомобили во САД е намалена од 27,5% на 15%, што е добра вест за германските производители VW, Mercedes и BMW, но според VDA „сè уште ќе чини милијарди“. Од друга страна, ЕУ ги намалува царините за американските автомобили од 10% на 2,5%, со што се отвора пазар за американските возила во Европа. Сепак, сложениот синџир на производство на автомобили во САД, кој често вклучува склопување во Канада или Мексико, значи дека дел од индустријата може да биде во неповолна положба.

Фармацевтските производи и полупроводниците, за кои првично се мислеше дека ќе бидат изземени, сепак ќе бидат опфатени со царина од 15%. Европските компании како данската „Ново Нордиск“ со лекот „Оземпик“ може да се соочат со пад на конкурентноста на американскиот пазар, што предизвикува критики во Ирска и други земји.

Голем акцент договорот става на енергетиката. ЕУ се обврза да купи американска енергија вредна 750 милијарди долари – вклучувајќи течен природен гас, нафта и нуклеарни горива – како дел од стратегијата за замена на руските извори.

Од царини се изземени „стратешки производи“ како авиони и делови за авиони, одредени хемикалии и дел од земјоделските производи. Фон дер Лајен најави дека ЕУ ќе се залага за дополнителни договори „нула за нула“, особено за вина и жестоки пијалаци.