На конференцијата COP29, одржана во главниот град на Азербејџан, Баку, е постигнат важен договор за финансирање на борбата против климатските промени. Според новата спогодба, богатите земји се обврзаа да обезбедуваат 300 милијарди долари годишно за поддршка на посиромашните нации во нивните напори да се справат со климатските влијанија. Овој износ го заменува претходниот договор за издвојување на 100 милијарди долари годишно, кој требаше да биде исполнет до 2020 година.

Договорот како „полиса за осигурување“ за човештвото

Иако договорот се соочи со критики од земјите во развој, кои го сметаат за недоволен, шефот за климата на Обединетите нации, Сајмон Стил, го поздрави како голем чекор напред.

  • „Овој договор ќе го поддржи растот на чистата енергија и ќе заштити милијарди животи. Ќе обезбеди поевтина и почиста енергија, повеќе работни места и посилен економски раст“, изјави Стил.

Тој нагласи дека како секоја полиса за осигурување, и овој договор ќе биде ефикасен само доколку се исплатат „премиите“ целосно и навреме.

Критики и поделби меѓу нациите

Преговорите, кои првично требаше да завршат во петок, беа продолжени до неделата, бидејќи делегатите од речиси 200 земји се бореа да постигнат консензус за финансискиот план.

Во текот на преговорите, делегати од сиромашните и малите островски нации го напуштија состанокот, изразувајќи фрустрации заради недостаток на инклузивност и обвинувајќи ги земјите кои произведуваат фосилни горива за обиди да ги намалат аспектите на договорот.

Поделбите се исто така евидентни меѓу богатите земји, ограничени од пренатрупаните домашни буџети, и земјите во развој, кои веќе се соочуваат со високите трошоци на катастрофалните климатски влијанија како што се бури, поплави и суши.

Целта на Парискиот договор останува загрозена

И покрај договорот, светот е далеку од исполнување на целта поставена со Парискиот договор за ограничување на зголемувањето на глобалната температура на 1,5 степени Целзиусови. Според извештајот на ООН за емисиите на јазот за 2024 година, светот е на пат да достигне зголемување на температурата од 3,1 степени Целзиусови до крајот на векот, поради постојаното зголемување на емисиите на стакленички гасови и употребата на фосилни горива.

Договорот постигнат на COP29 е важен чекор кон финансирање на климатските активности, но и потсетник дека потребни се поамбициозни акции за да се избегнат најкатастрофалните сценарија. Земјите мора да ги исполнат своите обврски, додека глобалната заедница продолжува да се бори за одржлива иднина.