Европската унија планира воведување на два нови системи – ЕЕС и ETIAS, кои имаат за цел да ја зајакнат безбедноста на границите и да го олеснат влезот на патници од земји надвор од ЕУ.
ЕЕС – систем за влез/излез и регистрација на патници
Првиот систем, ЕЕС (Entry/Exit System), ќе го регистрира влезот и излезот на државјани кои не се членки на ЕУ. Тој ќе важи за краткотрајни престои до 90 дена во период од 180 дена и ќе го замени досегашното мануелно печатење на пасошите.
Клучни карактеристики на ЕЕС:
- Кого опфаќа: Патници кои немаат дозвола за престој или регулирани визи.
- Исклучоци: Системот нема да се применува во Кипар и Ирска, кои остануваат со мануелна евиденција.
- Цел: Електронско евидентирање за побрза обработка и безбедносна контрола.
ETIAS – европски систем за овластување за патување
Шест месеци по воведувањето на ЕЕС, ќе започне системот ETIAS (European Travel Information and Authorisation System). Тој ќе бара претходна регистрација и плаќање надомест од 7 евра за патување во земјите на ЕУ и Шенген зоната.
Што е потребно за ETIAS?
- Лични податоци: Име, презиме, датум и место на раѓање, адреса и контакт информации.
- Информации за пасошот: Биометриски пасош е задолжителен.
- Податоци за планираното патување: Цел, должина на престој и дестинации.
- Декларација: Информации за евентуални кривични пресуди или претходни одлуки за депортација.
Регистрацијата ќе се врши преку онлајн платформа или мобилна апликација, а процесот за одобрување обично трае 20 минути, но во специфични случаи може да се оддолжи до 30 дена.
Цел и значење на новите системи
Европската унија има за цел да ја подобри безбедноста на границите и да го модернизира начинот на евидентирање на влезот и излезот на патници. Со овие промени, ЕУ се стреми кон поголема транспарентност и ефикасност во граничните процедури.