Уставниот суд ја укина графата „Националност“ во Законот за матични книги
Во историска одлука Уставниот суд најави целосно укинување на графата „националност“ во Законот за матични книги. Ова следува по претходната привремена суспензија на судот за издавање изводи со графата „националност“ на крајот од претходната година.
На 20 декември 2023 година, судот започна со оцена на уставноста на одредени одредби од Законот за регистарот, одговарајќи на легитимната загриженост за усогласеноста со Уставот.
Декларација за националност: Изборна, не е задолжителна
Судот нагласи дека пријавувањето на нечија националност не е должност, туку можност, што претставува незадолжителна информација. Оваа одлука им гарантира на граѓаните да го задржат правото да не ја изјавуваат својата националност, чувајќи ја нивната приватност и личен живот.
Според образложението на Судот, оспорените одредби од Законот за матичните книги ја нарушуваат индивидуалната приватност и личната автономија со тоа што ги принудуваат граѓаните да ја откријат својата национална идентификација без опција да се воздржат или да ја променат својата изјава. Во овој контекст, Судот ја оцени усогласеноста на овие оспорени одредби со членот 25 од Уставот.
Повторно разгледување на министерските упатства
Контроверзното воведување на графата за националност беше предводено од министерот за правда Кренар Лога, кој во мај минатата година објави упатства за матичните услуги засновани на закон од 1995 година.
Уставниот суд на 5 јуни 2023 година привремено го суспендираше упатството на министерот со кое се наложуваше внесување графа за етничка припадност во изводите од матичната книга на родените.
Оваа неодамнешна одлука на Уставниот суд означува значајна еволуција во правните рамки околу индивидуалните права и приватноста, потврдувајќи го принципот дека декларацијата на националноста треба да биде личен избор, а не задолжителна обврска.
Извор: Slobodna Evropa