Макрон „притиснат“ од сите страни: Немирите низ земјата се нов голем тест за францускиот претседател

Шеста ноќ по ред се одржуваат протести во Франција поради полициското убиство на тинејџерот Нахел М., а претседателот Емануел Макрон свика средба со лидерите на двата дома на парламентот, додека закажа средби со градоначалниците на сите 220 градови. каде што избувнаа немирите за утре, пренесува Euronews.rs.

Тинејџерот Нахел М. (17) е убиен во вторникот во Нантер, предградие на Париз, бидејќи, како што соопшти полицијата, наводно не сакал да го запре автомобилот. Неговата смрт предизвика бран на незадоволство низ целата земја, при што протестите во некои градови станаа насилни, со сериозни судири со полицијата.

Овие протести практично го продолжуваат бурниот втор мандат на францускиот претседател, бидејќи избија веднаш по завршувањето на демонстрациите и штрајковите поради законот за пензиски реформи. Затоа многумина прашуваат какви последици ќе имаат овие најнови скандали врз владеењето на Макрон.

Во обид да ги смири демонстрациите, Макрон пред некој ден ги обвини социјалните мрежи дека играат „значајна улога“ во поттикнувањето насилство и рече дека француската влада ќе работи со овие платформи за отстранување на „чувствителна содржина“ и идентификување на корисниците кои „поттикнуваат неред или поттикнуваат насилство“.

Француски функционер, зборувајќи анонимно во согласност со вообичаената практика на претседателството, даде пример за објавување на името и адресата на полицаецот кој пукаше во Нахел М. на социјалните мрежи, пренесува Euronews. Службеник на затворот, исто така, наишол на неговата службена лична карта на Интернет, рече истиот службеник, сугерирајќи дека тоа може да го загрози неговиот и животот на неговото семејство.

На Макрон не му се непознати демонстрациите – за време на неговиот прв мандат, протестите на „жолтите елеци“ се заканија и да ја дестабилизираат не само владата, туку и неговата позиција, но тој успеа да ги заузда и повторно да победи на претседателските избори. Сепак, тоа не значи дека тој е многу сакан во француското општество.

„Кога зборуваме за Макрон, знаеме дека неговата популарност е значително разнишана, како по неговиот прв мандат, така и сега, особено поради протестите во врска со пензиската реформа. Сега, гледаме дека имаше немири по убиството на млад човек од алжирско и мароканско потекло, а кулминацијата на тоа што критичарите го предизвикуваат Макрон – пред сè, дека тој изгубил контакт со класите кои живеат во сиромаштија и дека е „претседател на богатите“, што може да се види во нападите на протестантите врз симболите на Републиката“, вели историчарката Александра Колаковиќ за Euronews Србија.

Таа додава дека позицијата на францускиот претседател е сложена, но треба да се има предвид и дека и самиот е свесен дека ова му е последен мандат, бидејќи повеќе не може да се кандидира за функцијата и дека, и покрај тоа, успеал за смирување на слични ситуации досега.

„Кога имаме вакво насилство, екстремите профитираат“

Освен што, по кој знае кој пат, повторно има задача да „измисла“ мерки и начини за смирување на протестите, Макрон се наоѓа и во незавидна ситуација кога се политичките противници во прашање. Неговата малцинска влада, може да се каже, е „притисната“ од сите страни – сега е критикувана и од левичарски и од десно ориентирани партии.

Лидерот на тврдокорната левица Жан-Лук Меланшон и некои од неговите најблиски сојузници ги налутија дури и другите левичарски политичари со тоа што одбија да ги осудат немирите и грабежите на улиците на Франција.

„Не повикувам на мир, повикувам на правда“, рече Меланшон и покрај тоа што полицаецот кој го уби тинејџерот минатиот вторник веќе е обвинет за убиство.

Во меѓувреме, моќната, но поделена екстремна десница го притиска Макрон насилно да ги сузбие бунтовниците.
Така, Марин Ле Пен го обвини Макрон за „интоксикација со моќ“ и повика на воведување локален полициски час, како и, доколку е потребно, вонредна состојба. Таа, исто така, ги критикуваше, како што ги нарече „лабавите закони за имиграција“, иако убиениот тинејџер бил француски државјанин кој пораснал во таа земја.

Клучот е да се зајакне француската социјална политика, но и да се смират тензиите. Гледаме дека разни актери, не само во политичкиот живот, туку и во јавната сцена, особено од африканските земји, повикуваат на смирување на ситуацијата. Ова е начин да не се инструментализира ситуацијата сега, бидејќи самиот проблем е многу подлабок и не се појави за време на администрацијата на Макрон“, додава Колаковиќ.

Колаковиќ наведува дека има индиции дека полицијата неколку пати ги пречекорувала своите овластувања од 2017 година, поради постојаните опасности од тероризам и безбедносните прашања кои станале многу важни во Франција.

„Има моменти кога полицијата не реагира адекватно, имаме ситуација кога лицето кое го уби младичот е кривично гонет, но имаше период, како и досега, кога полицијата негираше вишок на сила, но по појавувањето на видеото мораа да реагираат.Во вакви ситуации профитираат екстремите“, вели Колаковиќ.

Дали е загрозен мандатот на Макрон?

Смртта на тинејџерот го врати француското општество на она што беше таму долго време, но повремено се маскира со други проблеми – постојаните поплаки од сиромашните и расно мешаните урбани заедници за полициското насилство и расизмот.

Макрон го отфрли постоењето на системски расизам во француската полиција, а секретарот на регионалниот полициски синдикат Алијанса во Марсеј, Руди Мана изјави дека сцените на улиците на тој град можат да се опишат со еден збор: „апокалиптични“.

Бабата на убиениот тинејџер, Наџа, повика на смиреност, велејќи дека демонстрантите ја користат неговата смрт како изговор за нивното однесување.

„На луѓето кои протестираат, им го велам ова: Не кршете прозорци, не напаѓајте училишта или автобуси. Застанете! Мајки одат во автобус, мајки излегуваат надвор“, рече таа.

На прашањето како би можеле овој пат да завршат немирите, Колаковиќ изјави за Еуроњуз Србија дека веќе има некои знаци на смирување на тензиите, но и дека ситуацијата е малку поинаква од 2005 година, кога слични немири избија на улиците во Франција.

„Ако се гледа во контекст на немирите во 2005 година, тогаш по десет дена беше воведена вонредна состојба. Сега се чини дека се чека натамошен развој на ситуацијата за вакви мерки. Мислам дека изјавите на оние луѓе кои кои учествуваа во акциите се за тоа дека ова нема да биде долгорочно, но важни се последиците, како и причините – да се формираат механизми на дејствување за да се промени сето она што предизвикува незадоволство кај младите на улици“, рече Колаковиќ.

Колаковиќ вели и дека целата оваа ситуација може да има последици за француското општество, како и дека донекаде ќе влијае на угледот на самиот Макрон и неговата малцинска влада, но не и на неговата претседателска фотелја.

„Мислам дека можеби нема да можат да ги спроведат сите реформи што ги замислија. Но, ако работите останат како што се сега, односно ако ситуацијата се смири, тој нема да биде лично загрозен. Неговиот претседателски мандат ќе продолжи, со фактот дека сигурно не може да биде кандидат на следните избори“, заклучува Колаковиќ.