На 25 февруари 2025 година, сеизмолози од Грција и Македонија се собраа во Скопје во Институтот за земјотресно инженерство и инженерска сеизмологија (ИЗИИС). Конференцијата, организирана заедно со Грчката амбасада, нагласи дека отпорноста на земјотреси зависи од цврсти згради и информирани граѓани. Експертите ја истакнаа превенцијата како клуч за справување со сеизмичките закани.

Овој собир беше важен момент за подготовка за земјотреси во регионот, особено имајќи предвид примери како земјотресот во Турција во 2023 година, каде корупцијата и непочитувањето на правилата за градба доведоа до огромен број урнати објекти и жртви.

Отпорноста на земјотреси дебатирана на конференцијата во ИЗИИС

Настанот започна со јасна порака: отпорноста на земјотреси е приоритет. Никос Теодулидис, сеизмолог од Институтот во Солун, зборуваше прв.

Земјотресите постојат отсекогаш и нема предвидување или дојава“, рече тој. „Сепак, можеме да се заштитиме.“

Тој ги спомна неодамнешните потреси на Санторини. Таму, цврстите градби и јавната обука се покажаа успешни. Квалитетните згради останаа стабилни. Во меѓувреме, едуцираните жители останаа смирени. Како резултат, хаосот беше намален. Теодулидис истакна дека над 60% од жртвите при земјотреси доаѓаат од слаби конструкции, според Европската сеизмолошка комисија.

Строгите закони како гарант и превенција

Потоа, директорот на ИЗИИС, Игор Ѓорѓиев, ги презентираше локалните напори.

Нашите прописи се строги“, изјави тој. Зградите одобрени од ИЗИИС не се уриваат. За време на потреси, тие може да се оштетат, но остануваат цврсти. „Верувајте во нашата сертификација“, ги повика Ѓорѓиев граѓаните.

Ова ја зајакнува отпорноста на земјотреси дома. Тој објасни дека државата има планови за одговор на катастрофи. Сепак, превенцијата е на прво место. На пример, ИЗИИС внимателно проверува секој проект. Така, безбедносните стандарди остануваат високи.

 Сертификацијата носи сигурност

Ѓорѓиев го објасни процесот детално.

„Издаваме документи за усогласените објекти“, рече тој. Граѓаните можат лесно да го проверат ова. Како резултат, стравот се намалува. Овој систем ја поддржува подготовката за земјотреси.

Едукацијата како фактор

Освен тоа, Ѓорѓиев ја нагласи едукацијата.

„Не можеме да предвидиме земјотреси“, призна тој. „Но можеме да спасиме животи.“

ИЗИИС соработува со УНДП за обука на ученици. Децата учат како да реагираат по потреси. На пример, тие вежбаат евакуација. Ова ја гради отпорноста на земјотреси од мали нозе. Податоците на УНЕСКО од 2023 година го потврдуваат ова. Земјите со програми за обука за катастрофи имаат помалку жртви. Во Македонија, оваа иницијатива се засилува секоја година.

Децата учат вештини за спасување

Програмата е насочена кон основните училишта. „Ги учиме децата како да реагираат“, рече Ѓорѓиев. Тие учат да останат безбедни по потресите. Како резултат, идните генерации ја зајакнуваат подготовката за земјотреси.

Унапредување на домовите за отпорност на земјотреси

Моментално, ИЗИИС работи на студентските домови. Тимовите ги зајакнуваат користејќи глобални стандарди. Меѓународната асоцијација за земјотресно инженерство ги води нивните активности. Овие згради ќе издржат сеизмички удари. Покрај тоа, Светската банка истакнува предност. Превенцијата ги намалува загубите за 70%. Овој напор ја покажува отпорноста на земјотреси во пракса. Студентите ќе спијат мирно.

Современи стандарди во употреба

Надградбите следат напредни правила. „Користиме најнови методи“, рече Ѓорѓиев.

Како резултат, домовите добиваат сеизмичка сила. Ова ја одразува подготовката за земјотреси на највисоко ниво.

ИЗИИС слави 60 години отпорност на земјотреси

На крајот, ИЗИИС го одбележува своето 60-годишно постоење во 2025 година. Од 1965 година, тој ја промовира отпорноста на земјотреси. Институтот неуморно работи на градба и едукација. Соработката со Грција го засилува ова.

Теодулидис ги сподели лекциите од Санторини. Во меѓувреме, Ѓорѓиев ги презентираше локалните успеси. Заедно, тие се справуваат со тектонските ризици на Балканот. Ова наследство гарантира дека подготовката за земјотреси продолжува.

Продолжува лудилото со земјотреси на Санторини: Силни потреси, над 5 степени по Рихтеровата скала

Конференцијата во Скопје потврди една вистина: отпорноста на земјотреси зависи од превенција, едукација и цврстите конструкции. Од потресите на Санторини во Грција до домовите во Македонија, пораката е јасна. ИЗИИС, со 60 години искуство, го предводи овој напор. Заедно со грчките партнери, тој го подготвува регионот за сеизмички предизвици. Нема потреба од загубени животи кога подготовката е на ниво.

Извор: SDK

Датум Време Локација (Епицентар) Јачина (Рихтер) Интензитет (Европска макросеизмичка скала) Забелешки
15.12.2024 01:12 Гевгелија (16 км од градот) 3,2 Најсилен од трите ноќни потреси
15.12.2024 01:15 (приближно) Гевгелија 2,2 Втор потрес во истиот регион
15.12.2024 01:25 (приближно) Блаце (македонско-косовска граница) 2,5 Трет потрес, северен дел на државата
04.02.2025 09:18 Штип III Релативно слаб, без штети
04.02.2025 Дебар Втор потрес истиот ден, слаб интензитет
– (2023 споменат) Турција (референтен пример) 7,8 (февруари 2023)