Рускиот претседател Владимир Путин изрази подготвеност за итен прекин на огнот во Украина, но само ако се исполнат негови строги услови, фрлајќи ја меѓународната заедница во нова неизвесност. Додека американскиот лидер Доналд Трамп се обидува да посредува, Кремљ ги турка своите цели, а Украина и Западот стравуваат од договор во корист на Москва. Оваа драматична промена во геополитичката динамика, обележана со притисок врз Киев и двојна игра со санкции, го става светот пред прашањето: дали мирот е возможен или само илузија?

Прекин на огнот и ставот на Москва

На 8 март 2025 година, извори од Кремљ потврдија дека Путин е отворен за привремено запирање на конфликтот во Украина, но само под негови правила. Според лица запознаени со разговорите на високо ниво, тој бара јасна рамка за конечен мировен договор и список на држави кои би учествувале во надзорот. Овие услови, иако звучат како дипломатски потег, предизвикуваат загриженост во Киев и меѓу западните сојузници, кои сметаат дека прекинот на огнот може да и даде на Русија време да се прегрупира. Како што пишува „Дејли мејл“, Москва гледа шанса да ги зацврсти своите стратешки позиции.

Трамп, од своја страна, го зголемува притисокот врз Украина да преговара. Во изјава од Овалната соба на 7 март, тој рече:

„Со Русија работиме одлично, но Украина ми е поголем предизвик.“ Оваа реторика го одразува неговиот обид да балансира меѓу посредништво и притисок, додека светот го следи секој негов чекор.

Трамп и Санкциите: Дипломатска игра

Администрацијата на Трамп испраќа мешани сигнали за економскиот притисок врз Русија. Од една страна, извори од Вашингтон откриваат дека се разгледува олеснување на санкциите, вклучително и укинување на ограничувањата за продажба на руска нафта. Овој потег ги вознемири европските партнери, кои стравуваат од економско зајакнување на Москва. Од друга страна, на 7 март, Трамп предупреди дека е подготвен да воведе нови царини и санкции ако не види напредок кон прекин на огнот. „Сериозно размислувам за дополнителни мерки“, рече тој, оставајќи простор за интерпретација.

Американското Министерство за финансии веќе ги проучува можностите за таргетирање на руските компании за нафтени услуги, надградувајќи ги мерките од јануари 2025 година, воведени под Џо Бајден. Русија, погодена со 21.692 санкции од февруари 2022 година (6.433 од САД, останатите од ЕУ, Велика Британија, Канада и Австралија, според „Кастелум АИ“), се бори со ограничувања како ценовниот лимит од 60 долари за барел на нафта. Сепак, податоците од Меѓународната агенција за енергија (IEA) од февруари 2025 покажуваат дека Русија одржува извоз од 7,5 милиони барели дневно, благодарение на пазарите во Кина и Индија.

Украина под притисок: Преговори или предавство?

Украина се наоѓа во незавидна позиција. Додека Трамп ја притиска да седне на масата, Путин инсистира на услови кои можат да го ослабнат нејзиниот суверенитет и одземат голем дел од нејзината територија. Западните сојузници, пак, се поделени. На самитот во Лондон на 2 март 2025, британскиот премиер Кир Стармер изјави дека работат на план за прекин на огнот со Украина, додека францускиот претседател Емануел Макрон, по средбата со Трамп на 24 февруари, рече дека решение е возможно „во наредните недели“ со европски гаранции. Сепак, анализата на Институтот за проучување на војната (ISW) од 24 февруари предупредува дека Русија бара целосна капитулација, а не компромис.

Во меѓувреме, руските сили продолжуваат со нападите. Ноќта пред изјавата на Трамп, 67 проектили и 200 дронови беа лансирани врз Украина, потсетник за реалноста на теренот. Поранешен портпарол на Советот за национална безбедност под Бајден ја нарече реториката на Трамп „наивна“, истакнувајќи ја агресивноста на Путин.

Од Г7 до Санкции

По години на изразување симпатии кон Путин, вклучително и предлози од 2018 година за враќање на Русија во Г7 откако беше исклучена во 2014 поради Крим, Трамп сега зазема построг тон фокусиран на прекинот на огнот. Оваа промена доаѓа по критики од сојузниците за неговото приближување до Москва. Европските лидери стравуваат дека олабавувањето на санкциите би ја зајакнало Русија економски, додека новите закани за царини создаваат конфузија. На 6 март 2025, рускиот министер Сергеј Лавров повтори дека Москва нема да прифати прекин на огнот без гаранции против НАТО, што ги усложнува преговорите

Мир, тактичка пауза или продолжување на огнот?

Прекинот на огнот во Украина останува кревка можност. Путин го условува мирот со своја агенда, Трамп балансира меѓу притисок и попуштање, а Украина стои пред тешка одлука. Со санкциите како меч со две острици и европските сојузници во тревога, исходот е неизвесен. Дали ова е пат кон решение или само пауза пред нова ескалација? Светот чека одговор.