Денес православните христијани го одбележуваат празникот Свети Никола, една од најраспространетите семејни слави меѓу Македонците, но и меѓу останатите православни верници.
Често се вели дека половина од народот го празнува, а другата половина е на гости кај оние што слават.
Со овој празник се поврзани бројни народни верувања и обичаи, кои, и покрај времето, сè уште се почитуваат во многу домови. Во народната традиција, Свети Никола важи за строг, но исклучително праведен светител. Се верува дека токму на неговиот ден човек треба да внимава на своето однесување и постапки, бидејќи секое непочитување на обичаите може да донесе немир, болест или несреќа во домот.
Според старите верувања, на овој празник треба да се избегнуваат одредени активности. Не се препорачува перење алишта, чистење на домот или извршување тешки домашни работи. Исто така, народот советува да не се земаат во раце остри предмети како ножеви, ножици или секири, бидејќи се смета дека со тоа симболично се „пресекуваат“ среќата и мирот во куќата, што може да има последици во текот на следната година.
Во различни краишта на Македонија се зачувале специфични обичаи поврзани со празникот. Во јужните делови, и денес се подготвуваат шарени колачи во форма на птици, кои се носат во црква на осветување, а потоа се делат на децата и гостите. Во некои семејства, на овој ден се сее божиќна пченица, како симбол на бериќет, напредок и успешна година.
Зачуван е и обичајот децата да се даруваат со ситни подароци и слатки, а народното верување вели дека простувањето долгови на Свети Никола носи благосостојба и среќа во периодот што следува.
Свети Никола во народната свест е чудотворец и заштитник на патниците, морнарите, сиромашните и децата. Неговата слава се празнува на 19 декември и секогаш паѓа во време на божиќните пости, поради што трпезата е посна, а рибата е најчестиот избор.
