Шведскиот обвинител што го истражува диверзантскиот напад на „Северен поток“ рече дека „јасното главно сценарио“ било дека била вмешана група спонзорирана од државата, што навидум фрла сомнеж во теориите според кои независна група е одговорна за експлозиите на гасоводот.

Матс Љунгквист за Ројтерс во четвртокот изјави дека иако заговорот кој не е поддржан од државата е сè уште теоретски можен, типот на експлозив што се користел во бомбашките напади ја отфрли можноста за „голем дел на актери“.

 

Според извештајот на ОН, трите подводни експлозии што ја прекинаа гасната врска меѓу Русија и Германија северо-источно и југоисточно од островот Борнхолм во Балтичкото Море на 26 септември 2022 година беа еквивалентни на моќноста на неколку стотици килограми експлозив.

Шведските иследници пронајдоа траги од експлозив на неколку од предметите што ги испитуваа, но типот што се користи сè уште не е именуван. Аналитичарите процениле дека тие биле напојувани со еквивалент на 400-500 кг ТНТ или 300-350 кг Семтекс, пластичен експлозив за општа намена што се користи во комерцијално минирање.

Горан Свистек, специјалист за безбедност во Германскиот институт за меѓународни и безбедносни прашања, рече: „Тоа е огромно количество експлозив и не е нешто што можете да го ограбите од градилиште или нешто што трговецот на црниот пазар би го имал седејќи во нивниот Гаража.”

Уништувањето на три од четирите цевководи „Северен тек“, кои го запленија транспортот на гас на местото на експлозиите, беше предмет на интензивни шпекулации, при што некои теории се нулаа за воената игра на НАТО Балтопс 22 два месеци пред тоа, а други за грчката – танкер со знаме што испорачуваше руска нафта што се движеше во близина на гасоводот неколку дена.

Обвинителот отфрли некои од овие теории како политички мотивирани. „Инцидентот очигледно стана отворена арена за обиди за различни влијанија“, рече Љунгквист.

„Овие шпекулации немаат влијание врз тековната истрага, која е заснована на факти и информации што произлегоа од анализи, истраги на местото на злосторството и соработка со властите во Шведска и други земји“.

Една теорија, изнесена во извештаите објавени во Њујорк Тајмс и германскиот неделник Ди Цајт, сугерира дека нападот можел да го извршила група од шест лица со проукраинска припадност, но не мора да биде спонзорирана од државата, користејќи Германска јахта изнајмена од полска компанија.

Свистек рече дека коментарите на обвинителот сугерираат дека истражителите го делат неговиот скептицизам дека 15-метарската јахта би била доволна за да се изврши диверзантскиот напад.

Со толкаво количество експлозиви, тешко е да се замисли како можеле да користат само јахта – што не значи дека јахтата не играла некаква споредна улога“, рече тој.

Шведскиот јавен обвинител изрази сомнеж дали неговата истрага – која се фокусира на тоа дали националните интереси или безбедноста се загрозени од експлозиите – ќе даде конечен одговор.

„Работиме безусловно, го превртуваме секој камен и не оставаме ништо на случајноста“, рече Љунгквист. „Нашата надеж е да можеме да потврдиме кој го извршил ова злосторство, но треба да се забележи дека најверојатно ќе биде тешко со оглед на околностите“.