Од 1 јануари 2026 започнува тест фазата на е-фактура
Од 1 јануари 2026 година државата ќе влезе во тест фаза на новиот систем е-фактура, реформа која, според Управата за јавни приходи, треба значително да го намали ризикот од злоупотреби, сива економија и издавање фиктивни фактури. Директорката на УЈП, Елена Петрова, истакна дека станува збор за една од најважните дигитални трансформации и за институциите и за деловниот сектор.
Централизиран модел усогласен со меѓународни стандарди
Петрова на панелот „Дигитална трансформација на јавниот сектор“ појасни дека е избрано современо, централно државно решение, усогласено со меѓународни стандарди и дизајнирано да биде едноставно за примена и интеграција во системите на компаниите. Целта е на самиот влез да се идентификуваат спорни фактури, погрешно пријавен ДДВ и непризнати расходи. Подготовките започнаа на 1 јули годинава, а веќе е обезбедена модерна ИТ-инфраструктура. Тест фазата ќе биде наменета за ИТ-компаниите, тимовите што развиваат фактурирачки системи и операторите со сопствени софтвери, кои ќе добијат техничка документација и безбеден механизам за размена на податоци.
План за имплементација и предизвици
Планирано е до крајот на првиот квартал 2026 да бидат објавени клиентската и веб-апликацијата за помалите компании, додека продукцискиот сервер треба да биде поставен до крајот на вториот квартал. Целосното тестирање се очекува да заврши до крајот на третиот квартал, по што ќе започне постепена примена во реални услови. Непрецизирани остануваат фазите на задолжително користење – тие ќе се дефинираат по анализата на тест периодот. Новина е што преку државниот систем ќе се процесираат и сите пропратни документи, како испратници, приемници и временски ситуации, со што за секоја деловна трансакција ќе се создава трајна електронска трага. Системот ќе работи во реално време и ќе биде усогласен со концептот „Даночна администрација 3.0“ на ОЕЦД.
Клучните предизвици се поврзани со капацитетот на системот, заштитата на податоците, автентичноста на фактурите и отпорноста на сајбер-напади. На конференцијата беше потенцирано дека дигитализацијата е алатка за јакнење на владеењето на правото, намалување на корупцијата и обезбедување поквалитетни услуги, а напредокот зависи од партнерство меѓу јавниот и приватниот сектор и вложување во дигитални вештини на сите нивоа.