Временските разлики значеа дека повеќето Украинци дознаа за самитот во Алјаска дури во сабота наутро. Иако нивната првична реакција беше олеснување, сега се плашат од она што следи. Веднаш воздивнувањето на смиреност беше разбирливо. Стравуваната голема зделка во Енкориџ меѓу Доналд Трамп и Владимир Путин не се материјализираше. Првичните извештаи истакнуваа дека разговорите во американската воена база биле скратени и немале јасен исход. „Катастрофата е избегната: Трамп не нè продаде по реката“, коментираше еден пратеник рано утрово.
Но, како што нејасните детали се зацврстија во растечка перспектива за претстојни барања што ќе се покажат како невозможно да ги прифати Украина, довербата отстапува место на вознемиреност, не само во врска со планираната средба во Вашингтон во понеделник меѓу г-дин Трамп и претседателот Володимир Зеленски
Предупредувачките знаци беа видливи уште од почетокот на самитот. Црвен тепих, поставен пред претседателскиот авион на Путин од страна на американски војници. Аплауз и срдечно ракување со Путин од Трамп. Самиот факт дека самитот воопшто се одржал пред да се договори прекин на огнот, и покрај претходната остра реторика од претседателот Трамп за спротивното. Украинските претставници инсистираат дека одржувањето преговори е конструктивно и укажуваат на европските разговори за безбедносни гаранции за Украина поддржани од Америка. „Постои обид да се постигне некаде“, вели еден за Економист. Но, приватно тие се загрижени дека американскиот претседател само дозволил завршувањето на војната да се препише според руски услови.
Најочигледната промена е новото прифаќање на претпочитаниот редослед на Русија. Исчезна секоја перспектива за целосно прекин на огнот како прва фаза, или за осакатувачките санкции што некогаш ги вети Трамп доколку Путин не се согласи на нив. Во саботата, Сергеј Лешченко, советник во кабинетот на украинскиот претседател, го повтори украинскиот став: прекин на огнот мора да дојде пред поопшт договор за замрзнување или завршување на конфликтот. Но, Трамп, нагло застанувајќи на страната на Путин, сега вели дека непосредната цел мора да биде сеопфатен мир. Тоа е перспектива „сè или ништо“ што лесно може да биде саботирана од лоши актери – или искористена за извлекување на максимални отстапки. Европските лидери се состануваат подоцна денес преку видеоконференција за да ги координираат своите одговори.
Украински безбедносни извори велат дека се загрижени за тоа што значи „сеопфатен мир“. За Путин, се чини дека сè уште значи отстранување на она што тој го нарекува „коренски причини“ за украинската војна, визија што ја истакна во воинствен есеј во 2021 година, во кој го изложи својот аргумент за инвазија: во превод, тој се спротивстави на проширувањето на НАТО кон исток по падот на Берлинскиот ѕид и на украинската независност. Во тој есеј, Путин зборуваше за Украина и Русија како „еден народ“. Барем во петокот, неговата реторика омекна на зборување за „братски“ односи, нешто што повеќето Украинци, сепак, би имале огромни тешкотии да го детектираат три и пол години по дива инвазија што доведе до стотици илјади украински жртви и милиони бегалци.
Трамп можеби ги разбрал сигналите од Путин, но не рекол ништо што би му се спротивставило. „За Путин, сеопфатен мир значи промена на нас“, се жали украински извор. „А сега Американците се чини дека се согласуваат, без разлика дали се свесни за тоа или не“. Роман Безсмертни, поранешен украински дипломат, вели дека Путин „се потсмевал“ на американскиот претседател и неговата желба за Нобелова награда за мир. „Ова не е трагедија за Украина. Тоа е трагедија за Америка и за светот. Под магија на г-дин Путин, Трамп е неспособен политичар“.
Во текот на јули, тајните контакти меѓу Украина и Русија ги доведоа двете земји поблиску до разбирање за тоа како војната може да се замрзне. Но, последователните разговори меѓу Путин и Стив Виткоф, доверлив човек на Трамп од неговите денови како бизнисмен со недвижнини, создадоа низа невозможни нови територијални барања кон Украина. На самитот во петок, Путин повторно побара Украина да се повлече од деловите од покраините Луганск и Доњеск што сè уште ги држи, кои заедно претставуваат најутврдени делови од фронтовската линија. Ова би го ставило Путин во многу посилна позиција да нападне повторно во иднина, доколку одлучи да го стори тоа. За возврат, рускиот претседател понуди да врати мали делови од окупираната територија во покраините Суми и Харков и да ги замрзне сегашните линии во Запорожје и Херсон.
Годините војна го оптоварија украинскиот народ, а Русија продолжува да ја користи својата предност во метал и луѓе на фронтот. Не е изненадувачки што анкетите на јавното мислење покажуваат јасен премин кон прагматизам во однос на отстапките за мир. Мнозинството од прашаните сега се за признавање на де факто окупацијата на областите што Русија веќе ги држи во замена за вистински безбедносни гаранции од Западот. Но, сепак, има конзистентни и огромни мнозинство против какви било понатамошни територијални отстапки на Русија. Според Антон Хрушецки, извршен директор на Меѓународниот институт за социологија во Киев, помалку од еден од пет би бил подготвен да прифати вид размена на земјиште што се вели дека го фаворизира Трамп.
Украински разузнавачки офицер вели дека Американците се „неверојатно агресивни“ во притискањето на Украина да се откаже од повеќе територија. Рускиот интерес е доволно јасен, вели тој. „Тие сакаат да го максимизираат пакетот што ќе го добијат за возврат – од олеснување на санкциите, до враќање на запленетите средства, до повторно отворање на енергетските пазари.“ Она што, вели тој, е многу помалку јасно е зошто администрацијата на Трамп толку силно притискаше за да ги промовира интересите на Русија.
И покрај очигледните пречки, Доналд Трамп се чини дека е посветен на неговиот брз мир. „Економист“ известува дека тројната средба меѓу Трамп, Путин и Зеленски би можела да се случи уште кон крајот на следната недела. Пред тоа, во понеделник, украинскиот лидер треба да пристигне во Вашингтон на својата прва посета по неговото понижување во февруари. Некои од околоностите изгледаат злокобно слични на тогаш. Канализирајќи ја логиката на Путин, Трамп веќе се подготвува да ја обвини Украина ако неговите планови пропаднат, стравуваат Украинците. „Направете договор“, го советуваше тој г-дин Зеленски преку Фокс њуз. „Русија е многу голема сила. [Вие] не сте.“