Белградската берза на 26 февруари 2025 соопшти дека акционерскиот состав на Нафтната индустрија на Србија (НИС) е реструктуриран. Газпром го намали своето учество.
„Газпром Нефт“ го редуцираше своето учество од 50% на 44,85%, прераспределувајќи приближно 5,15% од акциите кон „Газпром“, чиј дел се зголеми од 6,15% на 11,30%.
Република Србија го задржува својот контингент од 29,87%, додека остатокот од капиталот е распределен меѓу граѓани, активни и пензионирани вработени, и други инвеститори со помал удел. Оваа трансформација е одговор на американските санкции објавени на 10 јануари 2025, насочени кон „Газпром Нефт“ заради поддршката на Русија во конфликтот во Украина. Српскиот претседател Александар Вучиќ потврди дека САД го пролонгирале рокот за имплементација на санкциите за 30 дена.
Реконфигурација на капиталот во НИС
Според официјалните податоци од Белградската берза, „Газпром Нефт“ го стесни својот удел во НИС од 50% на 44,85%. Во рамките на оваа операција, „Газпром“ го консолидираше своето присуство, подигнувајќи го од 6,15% на 11,30% преку акумулација на прераспределените акции. Уделот на Србија останува фиксиран на 29,87%, а преостанатиот капитал е во рацете на граѓани, вработени и ситни акционери. Оваа ревизија на сопственоста е иницирана за да се конформира НИС со условите на американските мерки.
Санкциите од САД
На 10 јануари 2025, Канцеларијата за контрола на странски средства (OFAC) при Министерството за финансии на САД ги објави санкциите против „Газпром Нефт“, со намера да се пресечат финансиските текови што Русија ги користи за војната во Украина. Поради доминантната позиција на „Газпром Нефт“ во НИС, компанијата беше изложена на ризик од ограничувања во увозот. За да се избегнат овие рестрикции, акциите беа прераспределени кон „Газпром“. Вучиќ изјави дека САД го одложиле спроведувањето на санкциите за еден месец, обезбедувајќи простор за дипломатски маневри.
Експертски поглед на стратегијата за НИС
Ненад Гујаничиќ, аналитичар за берзански трендови, во коментар за Бета на 26 февруари 2025, оцени дека трансформацијата на уделот во НИС е номинална ревизија што технички ги задоволува критериумите на санкциите. Тој истакна дека американската администрација бара целосна елиминација на руското влијание од компанијата, а српските власти биле информирани за оваа цел. Одложувањето на санкциите, потврдено од произлезе од барањето на НИС до OFAC на 4 февруари 2025 за 90-дневна суспензија.
Тековно ажурирање на состојбата
На 26 февруари 2025, министерката за енергетика на Србија, Дубравка Ѓедовиќ Хандановиќ, за Ројтерс потврди дека се одвиваат консултации меѓу Белград, Вашингтон и Москва за иднината на НИС. Пролонгацијата на санкциите до крајот на март 2025, објавена на 27 февруари 2025, овозможува дополнителен период за адаптација. НИС останува под мониторинг, со реконфигуриран капитал како мерка против надворешните притисоци.