На 20 март, Уставниот суд на Република Македонија ќе одржи подготвителна седница за Законот за јазиците. Седницата ќе биде отворена за јавноста и ќе се пренесува во живо, а на неа ќе учествуваат домашни и меѓународни експерти, меѓу кои претставници од Европскиот суд за човекови права (ЕСЧП), Венецијанската комисија и универзитетски професори.

Одлуката за Законот за јазиците ќе биде донесена без оглед на притисоците над Уставниот суд, вели Костадиновски

Учесници и фокус на седницата

Како што информира претседателот на Уставниот суд, Дарко Костадиновски, поканети се значајни правни експерти, вклучително:

Мартин Кујер, потпретседател на Венецијанската комисија и холандски врховен судија, кој ќе го образложи пријателскиот совет од Венецијанската комисија.
Артурс Кучс, судија на ЕСЧП со експертиза во малцинските права, кој ќе ги презентира европските стандарди за употребата на јазиците.
Домашни експерти, како Маргарита Цаца Николовска, проф. д-р Рената Дескоска, проф. Борче Давитковски, проф. Јетон Шасивари, Гордана Лажетиќ и други правни стручњаци.
На седницата ќе се разгледуваат шест спорни правни прашања, но нивната содржина ќе биде откриена за време на дискусијата.

Судската постапка и можните исходи

Оваа седница е дел од процесот за оценување на уставноста на Законот за употреба на јазиците. Уставниот суд може да:

Ги отфрли иницијативите,
Поведе постапка за законот во целост или само за одредени делови,
Привремено да ја запре неговата примена додека не донесе конечна одлука,
Го врати на доработка во Собранието.
Судијата известител има рок од шест месеци за подготовка на реферат за предметот, кој беше оформен во 2019 година врз основа на 13 иницијативи од граѓани, политички партии и здруженија.

Политички контекст

Претседателот Костадиновски нагласи дека политичките актери често манипулираат со темата за дневнополитички цели. „Нашата цел не е да ги разубедуваме политичарите, туку да ги увериме граѓаните дека судот е местото каде што се брани уставноста“, изјави тој.

Одлуката за одржување подготвителна седница беше донесена на 11 декември 2024 година. Поддржувачите на иницијативата потенцираа дека судот мора да покаже дека владее правото, додека противниците сметаа дека нема потреба од дополнителни расправи.

Законот за јазиците е повторно во фокусот на јавноста, особено по забелешките од Венецијанската комисија. Исходот од оваа седница може да има значајни правни и политички импликации.