Новата популистичка партија која сурфа на бранот рурален гнев против владините политики за животната средина се појави како голем победник на изборите во холандската провинција, нанесувајќи и тежок удар на четирипартиската коалиција на премиерот Марк Руте
Успехот на Движењето Фармер-Граѓани (БББ) на гласањето во средата, кое ќе го одреди составот на Сенатот, фрла сомнеж во способноста на владата да донесе клучни закони, вклучително и нејзините планови за намалување на емисиите на азот.
„Холандија јасно покажа дека ни е доста од овие политики“, изјави основачот на БББ, Каролин ван дер Плас, за јавниот радиодифузен сервис НОС. „Не се работи само за азот, туку за граѓани кои не се гледаат, не се слушаат, не се сфаќаат сериозно“.
Ван дер Плас, поранешен земјоделски новинар кој ја основаше БББ пред четири години, рече дека партијата е „подготвена да разговара со сите“, додавајќи дека движењето „не може повеќе да се игнорира. Возот во Хаг продолжува да се тркала. Ќе го запреме“.
Со речиси 90 отсто преброени гласови, БББ обезбеди удел од 19 отсто – доволно, според проекциите, да и даде 15 членови во 75-члениот Сенат кога членовите на покраинското собрание ќе го изберат новиот Горен дом кон крајот на мај. Тоа би ја направило новата партија најголем блок во горниот дом со комбинираните лабуристи (PvdA) и партиите на Зелената левица, кои исто така се предвидуваат да имаат 15 сенатори. Коалицијата на Руте е на пат да види вкупно пад на нејзините места на 24 од 32.
Руте, премиер од 2010 година, му честиташе на Ван дер Плас, но во четвртокот рече дека исходот не ја загрозува владата.
„Мислам дека кабинетот може да остане стабилен во наредните години, бидејќи имаме партии кои сакаат да преземат одговорност“, рече тој.
Во најмала рака, сепак, резултатот се чини дека сериозно ќе го комплицира преостанатиот дел од неговото владеење. Во принцип, десничарскиот либерален лидер може да се сврти кон сојузот PvdA/GreenLeft за мнозинството во Сенатот потребно за усвојување на новото законодавство. Во пракса, двете партии рекоа дека ќе ја блокираат целата климатска програма на коалицијата, освен ако не оди подалеку и побрзо, на пример со затворање на сите електрани на јаглен во рок од две години и стопирање на субвенциите за индустријата заснована на фосилни горива.
Задачата на Руте веројатно ќе биде уште потешка во 12-те покраински собранија, кои се задолжени за спроведување на владините планови за животна средина: БББ заврши на прво место во пет од нив, во некои прилики со резултати од повеќе од 30%.
Владата има за цел да ги откупи фармерите и да го намали бројот на добиток до една третина за да помогне во преполовување на емисиите на азот до 2030 година. Нивоата на азот во почвата и водата ги надминуваат границите на ЕУ во Холандија, вториот по големина земјоделски извозник во светот.
Истиот проблем, исто така, ги стопираше градежните проекти и покрај големата станбена криза, при што здруженијата за заштита на животната средина ги добија судските случаи и наредуваа на владата да ги ограничи емисиите и да ја зачува природата пред да се доделат нови градежни дозволи.
БББ, која ја доби поддршката од екстремно десничарските и популистичките партии на меѓународно ниво, тврди дека проблемот е преувеличен и дека егзистенцијата на земјоделците се жртвува на зелената транзиција.
Изборите покажаа и колку нестабилни може да бидат богатствата на популистичките партии. Уделот на гласовите на екстремно десничарскиот Форум за демократија (ФвД), предводен од Тиери Боде, кој освои речиси 15 отсто од гласовите на покраинските избори во 2019 година, падна на 3 отсто.
Извор: Гардијан.