Нафтените договори на Индија со Русија ја нарушуваат повеќе децениската доминација на доларот

Меѓународните санкции кон Русија, предводени од САД, почнаа да ја намалуваат  повеќе децениската доминација на доларот во меѓународната трговија со нафта, бидејќи повеќето зделки со Индија – главниот излез на Русија за сурова нафта преку море – беа решени во други валути, пренесува Reuters.

Врвот на доларот периодично беше доведен во прашање, а сепак продолжи поради огромните предности од користењето на најшироко прифатената валута за бизнис.

Индиската трговија со нафта, како одговор на превирањата од санкциите и војната во Украина, дава најсилен доказ досега за промена во други валути што може да се покажат трајни.

Земјата е број три увозник на нафта во светот, а Русија стана нејзин водечки снабдувач откако Европа ги одбегна испораките на Москва по нејзината инвазија на Украина која започна во февруари минатата година.

Откако коалицијата против војната и наметна ограничување на цената на нафтата на Русија на 5 декември, индиските клиенти го платија најголемиот дел од руската нафта во валути што не се во долари, вклучително и дирхам на Обединетите Арапски Емирати и од неодамна руската рубља, потврдија повеќе банкарски извори.

Трансакциите во последните три месеци изнесуваат еквивалент на неколку стотици милиони долари, додаваат изворите.

Групата седум економии, Европската унија и Австралија, се договорија за ограничување на цената кон крајот на минатата година за да им забрани на западните услуги и превозот да тргуваат со руска нафта, освен ако не се продава по наметната ниска цена за да се лиши Москва од средствата за нејзината војна.

Некои трговци со седиште во Дубаи и руските енергетски компании Гаспром и Роснефт бараат плаќања без долари за одредени видови руска нафта што во последните недели се продаваа над 60 долари за барел, рекоа три извори со директно знаење.

Изворите побараа да не бидат именувани поради чувствителноста на прашањето.

Тие продажби претставуваат мал дел од вкупната продажба на Русија во Индија и се чини дека не ги прекршуваат санкциите, за кои американските официјални лица и аналитичари предвидуваа дека би можеле да бидат прескокнати од незападни услуги, како што се рускиот превоз и осигурување.

Три индиски банки поддржаа некои од трансакциите, бидејќи Москва се обидува да ја дедоларизира својата економија и трговците за да избегне санкции, изјавија за Ројтерс трговските извори, како и поранешни руски и американски економски претставници.

Но, континуираното плаќање во дирхами за руската нафта може да стане потешко откако САД и Велика Британија минатиот месец ги додадоа Москва и руската банка МТС со седиште во Абу Даби на руските финансиски институции на списокот со санкции.

МТС олесни некои индиски нафтени плаќања што не се бодолари, велат трговските извори. Ниту МТС, ниту Министерството за финансии на САД  одговориле на барањето на Ројтерс за коментар.

Индиски извор за рафинирање рече дека повеќето руски банки се соочуваат со санкции од војната, но индиските клиенти и руските добавувачи се решени да продолжат да тргуваат со руска нафта.

„Руските добавувачи ќе најдат некои други банки за примање плаќања“, изјави изворот за Ројтерс.

„Како што е, владата не бара од нас да престанеме да купуваме руска нафта, па се надеваме дека ќе се најде алтернативен механизам за плаќање во случај сегашниот систем да биде блокиран.

Плаќањето за нафта во долари е речиси универзална практика со децении. За споредба, уделот на валутата во вкупните меѓународни плаќања е многу помал и изнесува 40%, според бројките од јануари од платниот систем SWIFT.

Даниел Ан, поранешен главен економист во американскиот Стејт департмент и сега глобален соработник во Меѓународниот центар за научници Вудро Вилсон, вели дека јачината на доларот е неспоредлива, но санкциите би можеле да ги поткопаат финансиските системи на Западот додека не ја постигнат својата цел.

„Краткорочните напори на Русија да се обиде да продаде работи во замена за други валути освен доларот не е вистинската закана за западните санкции“, рече тој.

„(Западот) ја слабее конкурентноста на сопствените финансиски услуги со додавање на уште еден административен слој“

Ограничувањето на цената се совпадна со ембаргото на ЕУ за увоз на руска нафта преку море, заокружувајќи ја годината на забрани и санкции, вклучително и во голема мера исфрлање на Русија од глобалниот платен систем SWIFT.

Околу половина од руските златни и девизни резерви, кои изнесуваа близу 640 милијарди долари, беа замрзнати.

Како одговор, Русија рече дека ќе бара плаќање за нејзината енергија во валутата на „пријателските“ земји и минатата година им нареди на „непријателските“ држави на ЕУ да плаќаат за гас во рубли.

За руските фирми – бидејќи плаќањата беа блокирани или одложени дури и ако не прекршуваа никакви санкции, поради премногу ревносно почитување – доларите станаа потенцијално „токсично средство“, рече независната аналитичарка и поранешна советничка во Банката на Русија, Александра Прокопенко.

„Русија очајно треба да тргува со остатокот од светот, бидејќи сè уште зависи од приходите од нафта и гас, па затоа ги испробуваат сите опции што ги имаат“, изјави таа за Ројтерс.

„Тие работат на изградба на директна инфраструктура меѓу рускиот и индискиот банкарски систем.

Најголемиот индиски заемодавач Државната банка на Индија има ностро, или девизна сметка во Русија. Слично на тоа, многу банки од Русија отворија сметки со индиски банки за да ја олеснат трговијата.

Заменик директорот на ММФ, Гита Гопинат, еден месец по руската инвазија на Украина изјави дека санкциите кон Русија би можеле да ја намалат доминацијата на доларот со охрабрување на помалите трговски блокови да користат други валути.

„Доларот ќе остане главната глобална валута дури и во тој пејзаж, но фрагментацијата на помало ниво е секако сосема можна“, рече таа за Фајненшл тајмс. ММФ не одговори на барањето на Ројтерс за коментар.

Надвор од Русија, тензиите меѓу Кина и Западот, исто така ги нагризуваат одамна воспоставените норми на глобалната трговија доминирана од доларот.

Русија држи дел од своите валутни резерви во ренминби, додека Кина ги намали своите резерви на долари, а рускиот претседател Владимир Путин во септември рече дека Москва се согласила да и продава гас на Кина за јуани и рубли наместо за долари.

Индија во минатата година ја смени Европа како главен клиент на Русија за нафта преку море, привлекувајќи евтини барели и зголемувајќи го увозот на руска сурова нафта за 16 пати во споредба со пред војната, според Меѓународната агенција за енергетика со седиште во Париз. Руската сурова нафта изнесува околу една третина од нејзиниот вкупен увоз

И покрај тоа што Индија не ги признава санкциите против Москва, поголемиот дел од купувањата на руска нафта во која било валута се усогласени со нив, велат трговски извори, и речиси сите продажби се реализирани на нивоа под ценовната граница.

И покрај тоа, повеќето банки и финансиски институции се претпазливи околу расчистувањето на какви било плаќања за да избегнат несвесно кршење на кое било меѓународно право.

За индиските рафинерии кои во последниве недели почнаа да решаваат некои набавки на руска нафта во рубљи, според трговските извори, плаќањата делумно се обработуваат од Државната банка на Индија преку нејзината сметка во ностро рубљи во Русија.

Тие трансакции се главно за купување нафта од руските државни енергетски гиганти Гаспром и Роснефт, додаваат изворите. „Bank of Baroda“ и „Axis Bank“ се справија со најголемиот дел од исплатите на дирхамите, додаваат изворите.

Банките, Гаспром и Роснефт не одговорија на барањето на Ројтерс за коментар.

Индија подготви рамка за решавање на трговијата со Русија во индиски рупии доколку трансакциите со рубља бидат прекинати со дополнителни санкции, велат изворите.

Запрашано за коментар, американското Министерство за финансии се повика на тврдењето на американската министерка за финансии Џенет Јелен две недели по војната:

„Мислам дека доларот нема сериозна конкуренција и веројатно нема да има долго време“.