Се огласи Рашковски околу дојавите за бомби и објави 5 начини на кои истите може да се превенираат. Според него, Лекот е секогаш 5 пари.
Тоа што не се јавно објавуваат не значи дека ги нема. Тоа што сторителите не се пронајдени е вториот аспект, затоа што ниедно кривично дело не смее да остане неказнето. Тоа што повеќе загрижува е способноста да се справиме со ваквите сајбер напади, затоа што ова нема да е крај – дигитализацијата тек почнува. Отворете ChatGPT и замислете само – ако ова ни се дава јавно и бесплатно, што тогаш во светот на вештачката интелигенција има, а е тајно.
Нас не помести од место една навидум показна вежба за да видиме дали можеме на овој напад да возвратиме превентивно. Од методите кои можевме да ги превземеме, ние решивме да игнорираме, а што можевме да направиме и воопшто до ова да не дојдеше:
ЧЕКОР 1 – Сите маил адреси на наставниците и административниот кадар во училиштата да се променат и како такви да се стават во една дата база.
ЧЕКОР 2 – МВР да ја стави таквата дата база во дата центарот во Прилеп, кој според надворешниот изглед делува ветувачки.
ЧЕКОР 3 – Да се отстранат сите стари маил адреси од веб страните на училиштата
ЧЕКОР 4 – На местата каде што стоеле старите маил адреси до името на наставниците или административниот кадар да се стави копче со назив – ПОБАРАЈ МАИЛ АДРЕСА. Откако ќе се кликне ќе го одведе посетителот до веб страна поврзана со дата базата од ЧЕКОР 1 при што на таа страница ќе проверува од каде доаѓа барањето, и доколку истото барање доаѓа од IP адреса надвор од нашата земја или пак од сомнителна локација ќе му побара и телефонски број на кој да му ја испрати маил адресата од наставникот или административниот кадар. На тој начин ќе се заштитиме од тоа да ги даваме новите маил адреси на секого.
ЧЕКОР 5 – Дополнително, со цел да се заштитиме од тоа дека не станува збор за алгоритам кој ги собира маил адресите од наставниците и административниот кадар, доколку барањето за добивање на маил адреса доаѓа од IP адреса која е надвор од нашата земја, тогаш барателот на информацијата ќе треба да реши стандардна логичка задача, како што сме навикнати да гледаме, а прикажана на следнава слика.
Со ова имаме двоен бенефит – Мејловите се заштитени и огромни се шансите да дознаеме од каде доаѓале досегашните закани.
Бидејќи не сите се познавачи на информатичката технологија, ваквиот предлог би сакал да го компарирам со дел од секојдневието, каде го постигнуваме истиот ефект.
Доколку сакаме да спречиме некој да ни остави заканувачко писмо во поштенските сандачиња пред куќа или долу пред зграда и кога не сакаме секој да ни влегува дворот или во зградата што треба да направиме:
ЧЕКОР 1 – ја променуваме постојната шифра за влез во зградата или дворот и поставуваме видеофон
ЧЕКОР 2 – Ги внесуваме сандачињата за пошта позади оградата, односно влезната врата во зграда
ЧЕКОР 3 – Ставаме упатство на влезна врата дека секој кој сака да влезе треба да звони на видеофон
ЧЕКОР 4 – Ние го гледаме на камера и одлучуваме дали ќе го пуштиме
ЧЕКОР 5 – Кој и да побара влез треба да има добро објаснување, а секој ќе знае дека неговото влегување се снима.
Ако ги оставиме сандачињата надвор, нормално е непознати лица да ни уфрлаат се и сешто внатре.
НАРОДНА ПОГОВОРКА – Лекот е секогаш 5 пари